धीरज राई - 'लुकी लुकी' गीतबाट शुरु मेरो पप यात्राले दुई दशक नाघ्यो। मेरा गीतको शब्द रचना र संगीत प्रायः आफैं गर्छु। गीत लेखनको मूल्यांकन गर्ने जिम्मा स्रोतालाई। लक्षित स्रोता तथा दर्शकमा भावना प्रवाह गर्न भने म सक्षम छु जस्तो लाग्छ। दुई दर्जनभन्दा बढी हिट गीतको लिस्ट मसँग छ। कम्पोज गर्नुअघि विषय छनोट गर्नुपर्छ। फिल्म मेरा लागि विषयका स्रोत हुन्। प्रेम, विछोड पनि थिम नहुने होइनन्। सम्पत्ति अभावले प्रेमी वा प्रेमिकाले धोका दिएको अवस्था एकातिर छ। गाँठ नभएको केटीसँग बिहे गरिँदैन भन्ने अर्कातिर छन्। जात नमिल्दा जोडी टुटेका छन्। अर्को राम्रो 'उम्मेदवार' को उपस्थितिले मायाको फूल फक्रन नपाई ओइली झरेका पनि छन्।
फिल्ममा यस्ता घटना छानी छानी पाइने हुनाले प्रायः म तिनैबाट उतार्ने गर्छु जसले गर्दा विषय छान्दा टाउको दुखाइ कम हुन्छ। प्याटि्रयाक् स्वायज र डेमी मुर अभिनीत फिल्म 'गोस्ट' यस्तै एक हो।
फिल्म सुरु भएको केही बेरमै नायकको हत्या हुन्छ। आफ्नो शव प्रेमिकाको काखमा देखेपछि छक्क पर्दै आफू 'आत्मा' मात्रै रहेको नायकले थाहा पाउँछ। प्रेमिका पाउने लोभमा उसकै बेस्ट फ्रेन्डले उसको हत्या गरेको हुन्छ। अन्त्यमा 'आत्मा नायक'ले खलपात्रको नाश गर्छ। तर, उसलाई आत्माको अस्तित्व रहेको विश्वास नायिकालाई दिलाउन गाह्रो पर्छ। फिल्मको मज्जा नै यहीँ छ। अन्त्यतिर नायकले नायिकाको आँशुलाई आंैलाले टपक्कै टिपेर आँखा अगाडि राखेपछि नायिकाले विश्वास गर्छिन्। त्यसपछि नायकको आत्माले शान्ति पाउँछ।
यस फिल्मले मलाई भित्रैदेखि छोयो र भावुक बनायो। उकुसमुकुस भएर छटपटी भयो। सँगैको साथीले यसलाई सहज रूपमा एउटा फिल्म हेरेको अनुभव गर्यो।। मलाई भने औडाहा। फिल्मको घटना ममा नै भएजस्तो लाग्यो। मित्रले यति सहज रूपमा लिएको फिल्मलाई मैले किन स्वभाविक मान्न सकिनँ? यो फिल्मले मलाई किन यति गम्भीर बनायो? यहीं आएर कलाकार र अन्य व्यक्तिबीच फरक पर्दो रहेछ।
कलाकारमा संवेदनशीलताको पारो निकै गुणा बढी हुने। त्यसै रात मैले एउटा गीत लेखें र कम्पोज गरंे जुन गीत अहिले मेरो सदाबहार गीतमध्ये पर्छ। त्यसलाई मैले साँच्चै नै हृदयबाट गाएको छु।
तिम्रा नयन तिम्रा अधर छोडेर
सक्दिनँ जान टाढा तिमीलाई भुलेर
बच्चु कैलाशका अत्यन्त भावुक अनि कारुणिक गीतको ठुलै 'कलेक्सन्' मैले मोबाइलमा राखेको छु। एक्लै हुँदा वा जमघटमा यस्तै गीत बजाउँछु। त्यस्ता गीत मेरो 'स्टार इमेज' भन्दा बिल्कुल फरक छन्। कहिलेकाहीँ साथीहरू दिक्क मान्छन् तर म बजाउन छाड्दिनँ। भावुक गीतले दिने जस्तो आत्मसन्तुष्टि अरुले दिदैन। विचार गर्ने हो भने साँच्चै बच्चु कैलाशका धुन 'शोक धुन' जस्तै विरही छन्। मलाई ती अत्यन्त मन पर्छन्।
२० वर्षको संगीत यात्रापछि अहिले बुझ्दै छु। मसँग चञ्चलता जति छ, त्यत्ति नै भावुकता अनि संवेदशीलता पनि रहेछ। साथीहरूले गाली गर्छन् र म पनि 'अब चाहिँ यो बानी हटाउँ' भन्छु तर एउटा सानो कुराले मात्र पनि मन खायो भने खाएको खायै हुन्छ।
'गीत किन गाउनु हुन्छ धिरज सर?' कलेजमा पढाउँदै गर्दा एक विद्यार्थीले सोध्यो। त्यसपछि मैले आफैंलाई सोही प्रश्न गरें। 'साँच्चै म किन गाउँछु?'
सिग्मन्ड फ्रायडले भने झैं मेरा लागि गीतसंगीतले जीवनमा अहम् भूमिका खेलेको छ। चेतनाका तीन चरण 'कन्सस माइन्ड' 'सब-कन्सस माइन्ड' र 'अन्कन्सस माइन्ड' मध्ये अतृप्त इच्छाआकांक्षा तेस्रोमा गएर थुप्रिने गर्छन् जसले जहिले पनि निकास खोजिरहेको हुन्छ। तहतह भई खाँदिएर थुप्रिएका यस्ता अतृप्त इच्छा र चाहना सिर्जनामार्फत् बाहिरिने गर्छन्। मैले गीत लेख्दा, गाउँदा यही महसुस गरें।
मदिराको नशा त मलाई थाहा छैन तर यति चाहिँ भन्न सक्छु, यौन आनन्दको विकल्प मेरा लागि गीतसंगीत मात्र हुन सक्छ। यसले मलाई चरम आनन्द महसुस गराउँछ र चरमोत्कर्षमा पुर्या उँछ। यौनिक आनन्द क्षणिक हुन्छ भने गीत संगीतबाट पाइने आनन्द अनन्त। यस अर्थमा यो एक कदम अगाडि छ।
गीत गाउन पाएँ भने रात-रात भर नरोकिई गाइदिन सक्छु। भलै बिहान रक्सीको 'ह्याङओभर' झैं मेरो टाउको र घाँटी दुख्छ। यसले मलाई पूरै रिफ्रेस् गराउछ। बिस्तारै लतमा परिणत हुदै जान्छ। पछिपछि त नभई हुँदैन। यस्तै हुँदो रहेछ संगीतको नशा।
'फलाना गायक त अत्यन्त मुडी छ।'
'कहिलेकाहिँ त मलाई ऊ साइको जस्तो लाग्छ।'
'फलाना संगीतकार त कस्तो एकोहोरो छ।'
यस्ता अभिव्यक्ति संगीतकार, गायक, गीतकार वा एरेन्जरका लागि प्रयोग गरिन्छन्। झट्ट हेर्दा कहिलेकाहीँ अव्यावहारिक, असामाजिक लाग्न पनि सक्छन्। जब ऊ सिर्जना गर्न थाल्छ, उसलाई देख्नेलाई बोर भइरहेको, एकोहोरिएको वा छट्पटाइरहेको भान हुन सक्छ। वास्तविकता त्यस्तो हुँदैन। ऊ तपस्यामा लीन हुन्छ जुन एक किसिमको मेडिटेसन हो। अन्त्यमा उसले निर्वाण प्राप्त गर्छ। यसले चरम सुख अनुभूत गराउँछ। यही नै आएर स्पष्ट रुपमा बेग्लाबेग्लै दुई संसारको निर्माण हुन पुग्छ।
'रियल वर्ल्ड' अर्थात् भौतिक संसारमा घटनाद्वारा हामी निर्देशित हुन्छौं। भनौं- घटनाहरूले हामीलाई निर्देशन गर्छन्। जीवनयापनका लागि रोजीरोटीको खोजी गर्नु हाम्रो कर्तव्य हो। मन लागोस् वा नलागोस्, हाकिमको चाकरी गर्नु कर्मचारीको बाध्यता हो। भिन्न मत भएको अवस्थामा पार्टीको अन्धभक्त हुनु कार्यकर्ताको विवशता हो। छोराछोरीको पालन पोषणको क्रममा कैयौंपटक आत्मसम्मानमा ठेस लाग्ने गरेको छ। बहाल तिर्न ढिलो हुँदा घरबेटीसामू ङिच्च दाँत चिहाउनु वा उधारो तिर्न नसकेर पसलबाट लुकी-लुकी हिँड्नु कसैको रहर हुदैन। यी र यस्ता धेरै तनाव र कर्तव्यबीच हामी थुप्रै गुजि्ररहेका हुन्छौं। चाहेर पनि आफूले भनेजस्तो हुदैन। ठीक उल्टो- कलाको संसारमा त्यो सबै सम्भव हुन्छ जो एक कलाकारले चाहन्छ।
एउटा पेन्टरको उदाहरण नै लिउँ्क। खाली पानामा उ बादल बनाउन शुरु गर्छ जसमा परेवाहरू स्वच्छन्द उडिरहेका छन्। बादल पनि कति सेता ... कपासको भुवा जस्तै, खरायोको रौं जस्तै। उत्तरतिर हेर्छ। 'यहाँ हिमाल भइदिएको भए कति सुहाउँथ्यो होला' ... माछापुच्छे्र उसको सबै भन्दा 'फेबरेट' हो। हेदाहेर्दै आँखाअगाडि माछापुच्छे्र देखापर्छ। अब खाँचो भयो नदीको। सुन्दरीको बारुली कम्मर झंै सुसाउदै लच्केर बग्ने इन्द्रावतीलाई उसले छान्छ। र, त्यसलाई पोतिदिन्छ। एक अन्जुली पानी लिन्छ। कलकल... 'आहा... कति स्वादिलो!' हरियो घाँसेमैदानमा रातो कालो अनि टाटेपाङ्ग्रे घोडाहरू बिन्दास दौडिरहेका छन्। चराको चिरबिर अनि मन्दमन्द हावाले शीतलता प्रदान गरेको छ। ऊ अघाइन्जेल त्यहाँ बस्छ। केही बेरपछि उसलाई महसुस हुन्छ र ऊ फर्कन्छ। एउटा सुन्दर 'पेन्टिङ' तयार भयो।
लगभग गीत कम्पोज गर्दाको अवस्था पनि यस्तै हुन्छ। 'आर्टिस्टिक वर्ल्ड'मा गएर सिर्जना तयार गरी 'रियल वर्ल्ड'मा ल्याउँछ। बिडम्बना के छ भने 'आर्टिस्टिक वर्ल्ड' अमूर्त हुन्छ जसलाई छुन हेर्न वा देख्न सकिँदैन, केवल महसुस मात्र गर्न सकिन्छ।
'पोलिटिक्स इज् अ डर्टी गेम्' कतिले भन्ने गरेका छन्। धेरै गायक साथी पनि यसो भन्छन्। वास्तवमा राजनीति र कलाकारिता ठिक विपरित छन्, चुम्बकका दुई ध्रुवहरू झै। 'तर्क' र 'कारण' ले राजनीति अगाडि बढ्छ भने भावना र संवेदनशीलताले कलाकार बढी चल्छन्। निर्दोषपन, पारदर्शीता र निश्चलता जति हुन्छ त्यति नै कलाकारिता सशक्त। राजनीतिले सधैं लिन मात्र खोज्छ भने कलाको प्रकृति दिनेखालको हुन्छ।
प्रत्येक चोटी गीत कम्पोज गर्दा म 'म' रहँदिन, गीतको पात्र बन्न पुग्छु। पात्र जति भावनामा डुब्न सक्छ, त्यति नै राम्रो धुन तयार हुन्छ। यो एक किसिमको कष्टपूर्ण 'मेडिटेसन' हो। पीडाको गीत लेख्दा पीडाकै महसुस हुन्छ। खुशीको गीत लेख्दा मन त्यसै त्यसै फुरुंग हुन्छ। कहिलेकाहिँ कौसीमा निक्लेर बेतुकले एक्लै नाच्दै गाउँदै हिँडेको देख्दा छिमेकी छक्क पर्छन्। तर धुन फुर्दै गर्दा बीचमै टुटेको बेला धेरैचोटी मैले झगडा गरेको छु। किनकी त्यो माहौल फर्काउन फेरी गहिराइमा पुग्नुपर्छ। एउटा साँचो कलाकार व्यापारी वा नेता हुन सक्दैन। तर त्यो 'पन' बिना उसको प्रतिभा एक्सपोज हुन पाउँदैन।
राजनीतिले कलाकारितालाई सजिलै दुरुपयोग गरिदिन सक्छ। राजनीति सफल पार्न कलाकार प्रयोग भएको त हामीले देखेकै छौं। विदेशमा प्रत्येक पपगायक वा ब्यान्डका निजी सल्लाहकार हुन्छन् जसले बजार व्यवस्थापनदेखि कन्सर्ट सम्मको जिम्मा लिएको हुन्छ। हाम्रोमा सम्भव छैन। त्यसैले मैले भन्ने गरेको छु, 'गाउनु कला हो तर त्यसलाई ठाउँसम्म पुर्यातउने कला अर्कै हो। त्यसैले गायकले पनि राजनीति बुझ्न अनि सिक्न जरुरी छ ताकि कलाको मूल्यांकन गलत र अनुचित ढंगले नहोस्।'
चितवन ७ माघ स्याउ हिमाली क्षेत्रमा फल्ने फल हो तर भित्री मधेसको जिल्ला चितवनको उच्च पहाडी गाउँमा यसका ५ सय विरुवा रोपिदैछन् । जंगली च्याउ खाँदा एकै घरका आठ जनाले ज्यान गुमाएको गाउँ भनेर चिनिएको आदिवासी चेपाङ बाहुल्यको लोथर गाविसअन्तर्गत कान्दा गाउँमा स्याउ खेती गर्न लागिएको हो ।
भरतपुरबाट ३० किमी पूर्व लोथरबजारसम्म बसमा गएर त्यहाँबाट १२ घन्टा पैदल कान्दा पुग्न सकिने खबरनागरिक दैनिकले छापेको छ । स्याउका विरुवाको भारी बोकेर प्राविधिकहरु शुक्रबार नै कान्दातर्फ लागेका छन् । पाँच दिनको तालिमपछि कान्दाका ४० किसानलाई स्याउनका बेर्ना बाँडिनेछ ।
ललितपुर, पुस २८-समाजमा महिलामाथि बलात्कार तथा हिंसा बढ्दै गइरहेको बेला २० वर्षीया एक युवतीले त्यसै अवधारणामा केन्द्रित रहेर खिचिएका आफ्ना तस्वीरहरू प्रदर्शनमा राखेकी छिन्। 'दामिनी' नाम दिइएको यो प्रदर्र्शनीमा पुष्पा पलान्चोकीले समाजमा बढ्दै गइरहेको महिलामाथिको हिंसालाई तस्वीरमार्फत उजागर गर्न आफैं मोडल बनेर खिचाएका तस्वीरहरु राखिएका छन्।
'म पहिलेदेखि नै महिलाका मुद्दालाई संवेदनशील भएर सोच्ने गर्दथेँ', उनले भनिन्, 'भारतको दिल्लीमा भएको बलात्कार र नेपालका विभिन्न स्थानमा भएका महिला हिंसाका घटनाहरुले मलाई यो प्रदर्शनी गर्न प्रेरित गर्यो।'
झम्सिखेलस्थित आर्टिस्ट ग्रुफ ग्यालरीमा शुक्रबारदेखि सुरु भएको यो प्रदर्शनी आगामी माघ ४ गतेसम्म चल्नेछ। त्यसपछि पाटन या भक्तपुरको दरबार क्षेत्रमा प्रदर्शन गर्ने उनको योजना छ।
बलात्कारअघिको महिलाको अवस्था, बलात्कारपछिको सामाजिक विभेद तथा पीडालाई तस्वीरमार्फत देखाउन खोजिएको छ।
फोटोग्राफर अभिषेक मास्के र सिलु जैनले ती तस्वीर खिचेका हुन्। प्रदर्शनीमा ४० वटा तस्वीर राखिएका छन्। रासस
'म पहिलेदेखि नै महिलाका मुद्दालाई संवेदनशील भएर सोच्ने गर्दथेँ', उनले भनिन्, 'भारतको दिल्लीमा भएको बलात्कार र नेपालका विभिन्न स्थानमा भएका महिला हिंसाका घटनाहरुले मलाई यो प्रदर्शनी गर्न प्रेरित गर्यो।'
झम्सिखेलस्थित आर्टिस्ट ग्रुफ ग्यालरीमा शुक्रबारदेखि सुरु भएको यो प्रदर्शनी आगामी माघ ४ गतेसम्म चल्नेछ। त्यसपछि पाटन या भक्तपुरको दरबार क्षेत्रमा प्रदर्शन गर्ने उनको योजना छ।
बलात्कारअघिको महिलाको अवस्था, बलात्कारपछिको सामाजिक विभेद तथा पीडालाई तस्वीरमार्फत देखाउन खोजिएको छ।
फोटोग्राफर अभिषेक मास्के र सिलु जैनले ती तस्वीर खिचेका हुन्। प्रदर्शनीमा ४० वटा तस्वीर राखिएका छन्। रासस
रुबी रौनियार, काठमाडौं, पुस २९- ५३ वर्षको इतिहास बोकेको त्रिभुवन विश्वविद्यालयलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालयको रूपमा विकास गर्न सरकारले सैद्धान्तिक सहमति दिएको छ। परिषद्को बैठकले यसैसाता त्रिविलाई उत्कृष्ट अनुसन्धान केन्द्रका रूपमा विकास गर्ने लक्ष्यसहित केन्द्रीय विश्वविद्यालय बनाउन सैद्धान्तिक सहमति दिएको हो। एक उच्चस्तरीय समिति गठन गरी कार्यान्वयनमा अघि बढ्ने तयारी भइरहेको शिक्षामन्त्री एवं विश्वविद्यालयका सहकुलपति दीनानाथ शर्माले बताए।
शिक्षा मन्त्रालयले एक साताअघि मन्त्रिपरिषद्मा त्रिवि आर्थिक, भौतिक, शैक्षिक र जनशक्तिमै मुलुको सबैभन्दा ठूलो विश्वविद्यालय भएकाले नेतृत्वदायी भूमिका दिन राष्ट्रिय विश्वविद्यालय बनाउने प्रस्ताव गरेको थियो।
तर बुधबार सरकारले यसलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालयको रूपमा स्थापना गर्न सहमति दिएको हो। ‘त्रिविलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमै उत्कृष्ट अध्ययन तथा अध्यापन केन्द्रका रूपमा विकास गर्न शिक्षा मन्त्रालयले सरकारको निर्णयलाई मान्ने छ,' शिक्षामन्त्री शर्माले नागरिकसँग भने, ‘त्रिवि केन्द्रिय विश्वविद्यालय भएपछि अन्य विश्वविद्यालय क्षेत्रीय हुनेछन्।'
अहिले मुलुकमा त्रिवि, पूर्वाञ्चल, पोखरा, नेपाल संस्कृत, मध्यपश्चिमाञ्चल, सुदूरपश्चिमाञ्चल, कृषि तथा वन, काठमाडौं र बौद्ध विश्वविद्यालय सञ्चालनमा छन्।
शर्माका अनुसार केन्द्रीय भएपछि त्रिविप्रति राज्यको दायित्व बढ्नेछ। ‘अब त्रिविको भूमिका अभिभावकको हुने भएकाले नयाँ बनेका मध्यपश्चिमाञ्चल, सुदूरपश्चिमाञ्चल र कृषि तथा वन विज्ञान विश्वविद्यालय सञ्चालनार्थ आफ्ना आंगिक क्याम्पसहरू हस्तान्तरण गर्ने कार्यसमेत अघि बढाउँछ,' त्रिवि विश्वकै ठूला विश्वविद्यालयमध्ये एक भएको दाबी गर्दै उनले भने, ‘अब शिक्षक, कर्मचारी र विद्यार्थीको बढ्दो राजनीतिक हस्तक्षेप पूर्णरूपमा हट्ने छ।'
केन्द्रीय विश्वविद्यालयमा रूपान्तरण भएपछि त्रिविलाई स्वदेशी तथा विदेशी विद्धान्हरूको अध्ययन अध्यापन र अनुसन्धान केन्द्रका रूपमा विकास गर्ने लक्ष्य छ। ‘थप कामकारबाही र भूमिका निर्धारण गर्न मन्त्रालयले साताभित्र उच्चस्तरीय समिति गठन गरी काम अघि बढाउनेछ,' मन्त्री शर्माले भने।
त्रिविलाई राष्ट्रिय विश्वविद्यालयको रूपमा विकास गर्न प्राध्यापक तथा कर्मचारीले ५० वर्षदेखि गरिरहेको माग सरकारले सम्बोधन गरेको भन्दै त्रिविका उपकुलपति हिराबहादुर महर्जनले खुसी व्यक्त गरे। ‘प्रधानमन्त्री एवं कुलपति बाबुराम भट्टराईले त्रिविको सभामै केन्द्रिय विश्वविद्यालय स्थापना गर्न निर्देशन भएअनुसार त्रिवि अघि बढेको हो,' उनले भने, ‘हामीले राष्ट्रियको प्रस्ताव गरे पनि मन्त्रिपरिषद् केन्द्रिय विश्वविद्यालयको सहमति दियो।' ऐन परिवर्तन गर्न त्रिविले गृहकार्यअघि बढाएको उनले जनाए।
त्रिविअन्तर्गत मुलुकभर ६० आंगिक क्याम्स र आठ सय ३२ सम्बन्धन प्राप्त क्याम्पस छन्। तिनमा एक लाख ६० हजार विद्यार्थी पढिरहेको त्रिविले जनाएको छ।
त्रिविलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालयका रूपमा विकास गर्ने निर्णयलाई शिक्षाविद्हरूले उच्च शिक्षा सुधारमा सरकारको सकारात्मक पहल भनेका छन्।
भारत, बंगलादेश, कोरिया, चीनलगायत देशमा केन्द्रीय विश्वविद्यालयको अवधारणाले नै शैक्षिक क्षेत्रले ठूलो फड्को मारेको उदाहरण दिँदै शिक्षाविद् केदारभक्त माथेमाले सरकारी कदमले त्रिविमा बढ्दो राजनीतिक हस्तक्षेप हटाउने विश्वास व्यक्त गरे। ‘त्रिविलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालय बनाएपछि यसले अनुसन्धानमा आधारित अध्ययन-अध्यापनमा जोड दिन्छ,' उनले भने, ‘हाल टिचिङ क्याम्पसका रूपमा रहेको त्रिवि अब उत्कृष्ट अनुसन्धान केन्द्र बन्न सक्छ।'
केन्द्रीय विश्वविद्याय भएपछि सरकार र त्रिवि दुवैको दायित्व बढ्ने, शैक्षिक, प्रशासनिक र आर्थिक पक्षमा सुधार भई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमै समेत मान्यता पाउन थप सहयोग मिल्ने उनको विश्वास छ।
शिक्षा मन्त्रालयले एक साताअघि मन्त्रिपरिषद्मा त्रिवि आर्थिक, भौतिक, शैक्षिक र जनशक्तिमै मुलुको सबैभन्दा ठूलो विश्वविद्यालय भएकाले नेतृत्वदायी भूमिका दिन राष्ट्रिय विश्वविद्यालय बनाउने प्रस्ताव गरेको थियो।
तर बुधबार सरकारले यसलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालयको रूपमा स्थापना गर्न सहमति दिएको हो। ‘त्रिविलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमै उत्कृष्ट अध्ययन तथा अध्यापन केन्द्रका रूपमा विकास गर्न शिक्षा मन्त्रालयले सरकारको निर्णयलाई मान्ने छ,' शिक्षामन्त्री शर्माले नागरिकसँग भने, ‘त्रिवि केन्द्रिय विश्वविद्यालय भएपछि अन्य विश्वविद्यालय क्षेत्रीय हुनेछन्।'
अहिले मुलुकमा त्रिवि, पूर्वाञ्चल, पोखरा, नेपाल संस्कृत, मध्यपश्चिमाञ्चल, सुदूरपश्चिमाञ्चल, कृषि तथा वन, काठमाडौं र बौद्ध विश्वविद्यालय सञ्चालनमा छन्।
शर्माका अनुसार केन्द्रीय भएपछि त्रिविप्रति राज्यको दायित्व बढ्नेछ। ‘अब त्रिविको भूमिका अभिभावकको हुने भएकाले नयाँ बनेका मध्यपश्चिमाञ्चल, सुदूरपश्चिमाञ्चल र कृषि तथा वन विज्ञान विश्वविद्यालय सञ्चालनार्थ आफ्ना आंगिक क्याम्पसहरू हस्तान्तरण गर्ने कार्यसमेत अघि बढाउँछ,' त्रिवि विश्वकै ठूला विश्वविद्यालयमध्ये एक भएको दाबी गर्दै उनले भने, ‘अब शिक्षक, कर्मचारी र विद्यार्थीको बढ्दो राजनीतिक हस्तक्षेप पूर्णरूपमा हट्ने छ।'
केन्द्रीय विश्वविद्यालयमा रूपान्तरण भएपछि त्रिविलाई स्वदेशी तथा विदेशी विद्धान्हरूको अध्ययन अध्यापन र अनुसन्धान केन्द्रका रूपमा विकास गर्ने लक्ष्य छ। ‘थप कामकारबाही र भूमिका निर्धारण गर्न मन्त्रालयले साताभित्र उच्चस्तरीय समिति गठन गरी काम अघि बढाउनेछ,' मन्त्री शर्माले भने।
त्रिविलाई राष्ट्रिय विश्वविद्यालयको रूपमा विकास गर्न प्राध्यापक तथा कर्मचारीले ५० वर्षदेखि गरिरहेको माग सरकारले सम्बोधन गरेको भन्दै त्रिविका उपकुलपति हिराबहादुर महर्जनले खुसी व्यक्त गरे। ‘प्रधानमन्त्री एवं कुलपति बाबुराम भट्टराईले त्रिविको सभामै केन्द्रिय विश्वविद्यालय स्थापना गर्न निर्देशन भएअनुसार त्रिवि अघि बढेको हो,' उनले भने, ‘हामीले राष्ट्रियको प्रस्ताव गरे पनि मन्त्रिपरिषद् केन्द्रिय विश्वविद्यालयको सहमति दियो।' ऐन परिवर्तन गर्न त्रिविले गृहकार्यअघि बढाएको उनले जनाए।
त्रिविअन्तर्गत मुलुकभर ६० आंगिक क्याम्स र आठ सय ३२ सम्बन्धन प्राप्त क्याम्पस छन्। तिनमा एक लाख ६० हजार विद्यार्थी पढिरहेको त्रिविले जनाएको छ।
त्रिविलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालयका रूपमा विकास गर्ने निर्णयलाई शिक्षाविद्हरूले उच्च शिक्षा सुधारमा सरकारको सकारात्मक पहल भनेका छन्।
भारत, बंगलादेश, कोरिया, चीनलगायत देशमा केन्द्रीय विश्वविद्यालयको अवधारणाले नै शैक्षिक क्षेत्रले ठूलो फड्को मारेको उदाहरण दिँदै शिक्षाविद् केदारभक्त माथेमाले सरकारी कदमले त्रिविमा बढ्दो राजनीतिक हस्तक्षेप हटाउने विश्वास व्यक्त गरे। ‘त्रिविलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालय बनाएपछि यसले अनुसन्धानमा आधारित अध्ययन-अध्यापनमा जोड दिन्छ,' उनले भने, ‘हाल टिचिङ क्याम्पसका रूपमा रहेको त्रिवि अब उत्कृष्ट अनुसन्धान केन्द्र बन्न सक्छ।'
केन्द्रीय विश्वविद्याय भएपछि सरकार र त्रिवि दुवैको दायित्व बढ्ने, शैक्षिक, प्रशासनिक र आर्थिक पक्षमा सुधार भई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमै समेत मान्यता पाउन थप सहयोग मिल्ने उनको विश्वास छ।
सन्तोष पोखरेल, पोखरा, पुस २८- साहसिक पदयात्राका लागि प्रख्यात अन्नपूर्ण क्षेत्रमा अहिलेसम्म कै बढी विदेशी पर्यटक आएका छन्। यो क्षेत्रमा सन् २०१२ मा एक लाख ४ हजार ३ सय ६२ विदेशीले भ्रमण गरे। यो अहिलेसम्मकै सबैभन्दा बढि संख्या हो। तर, अघिल्ला वर्षको वृद्धिदर भने घटेको छ।
अघिल्लो वर्षभन्दा यो वर्ष ५ हजार बढि विदेशी पर्यटक आएको टे्रकिङ अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एक्याप) ले जनाएको छ। एक्यापकाअनुसार सन् २०११ मा जम्मा ९९ हजार २ सय ९६ जना विदेशी पर्यटक त्यस क्षेत्रमा गएका थिए। २०१० मा यो संख्या ८८ हजार ४ सय १८ थियो।
अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो वर्ष पाँच प्रतिशत थप विदेशी पदयात्रामा गए, एक्यापका पर्यटन अधिकृत नरेन्द्र लामाले भने। 'सन् २०१० को तुलनामा २०११ मा अन्नपूर्ण क्षेत्रमा टे्रकिङ जाने विदेशी पर्यटक करिब १२ प्रतिशत बढी थिए। २०११ को तुलनामा ०१२ मा भने ५ प्रतिशत मात्र थपिए' लामाले भने, 'संख्यात्मक रुपमा पर्यटक बढे पनि वृद्धिदर भने घटेको छ।'
अन्नपूर्ण क्षेत्रको अधिकांश खण्डमा मोटर पुगेसँगै पदयात्रा अवधि छोटिदै गएकाले यस क्षेत्रमा टे्रकिङ जाने विदेशी पर्यटकको वृद्धिदर कम हुन थालेको उनले बताए। मोटर चलेसँगै प्रख्यात अन्नपूर्ण 'सर्किट' को पदयात्रा अवधि आधा समयमा झरेको उनले बताए। 'पहिला-पहिला अन्नपूर्ण फेरोको पदयात्रा अवधि २१ दिनको हो, तर अहिले दश दिनमा पुरा हुन्छ' उनले भने, 'लामो समयको पदयात्रा रुचाउने पर्यटकले अन्नपूर्ण फेरोको सट्टा विकल्प खोज्न थालेका छन्।'
मोटरबाटोले पदयात्रामा गएका पर्यटकले दुर्गन्ध र धँुवा धुलोको सामना गर्नुपरेको उनले बताए। अन्नपूर्ण क्षेत्रमा विदेशी पर्यटक आगमन बढाउने हो भने वैकल्पिक टे्रकिङ रुट बिस्तार गर्नु जरुरी रहेको पर्यटन अधिकृत लामाले बताए। 'अहिले मोटरबाटो र टे्रकिङ रुट सँगसँगै छन्, तर, अब टे्रकिङ रुटलाई विकल्प दिनुपर्छ' उनले भने, 'त्यसो भयो भने मात्र त्यस क्षेत्रमा थप विदेशी पर्यटकको आकर्षण बढाउन सकिन्छ।' अन्नपूर्ण क्षेत्रका अन्य सम्भावित टे्रकिङ रुटलाई पनि प्रवर्द्धन गर्नु जरुरी रहेको लामाले बताए।
पर्यटन व्यवसायीले अन्नपूर्ण क्षेत्रको पदयामात्रा जाने विदेशी पर्यटकको वृद्धिदर घट्नुमा मोटरबाटो नै मुख्य कारक रहेको बताउँछन्। अघिल्लो वर्षको तुलनामा संख्यात्मक रुपमा वृद्धि भए पनि यो सन्तोषजनक नरहेको उनीहरुको भनाई छ। 'अघिल्लो वर्ष भन्दा संख्यात्मक रुपमा बढेका छन्, तर वृद्धिदर घटेको छ' टे्रकिङ एजेन्सीज एशोसिएसन अफ नेपाल (टान) पोखरा च्याप्टरका अध्यक्ष नारायण सापकोटाले भने, 'मोटरबाटो पुगेसँगै पर्यटकको पदयात्रा अवधि छोटिदै गएकाले समस्या परेको हो।'
अन्नपूर्ण क्षेत्रका अधिकांश टे्रकिङ रुटमा मोटरबाटो पुगेकोले अव टे्रकिङ जाने विदेशी पर्यटकका लागि वैकल्पिक रुट खोज्नुपर्ने टान अध्यक्ष सापकोटाले बताए। 'अहिले संचालनमा रहेका रुटको सट्टा अन्य रुट पनि प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ' उनले भने, 'त्यसका लागि सबैको पहल जरुरी छ।' कतिपय विदेशी पर्यटक अहिले अन्नपूर्ण क्षेत्रको सट्टा अन्य रुटमा पनि पदयात्रामा जान थालेकोले वृद्धिदर कम हुन थालेको उनले बताए।
अध्यक्ष सापकोटाका अनुसार अहिले कतिपय विदेशी पर्यटक अन्नपूर्ण क्षेत्रको सट्टा रोयल, पञ्चासे, मिलेनियम लगायतका प्रवेश शुल्क नलाग्ने रुटमा टे्रकिङ जान थालेका छन्। अन्नपूर्ण बाहेकको क्षेत्रमा पदयात्रा शुल्क नलाग्ने भएकोले पनि कतिपय विदेशी अन्यत्र मोडिएको उनले बताए। अन्नपूर्ण क्षेत्रमा पदयात्रा जाँदा विदेशी पर्यटकले प्रतिव्यक्ति २ हजार रुपैयाँ एक्याप परमिट शुल्क सहित टिम्सचार्ज बुझाउनुपर्छ। टिम्स शुल्क बापत व्यक्तिगत रुपमा जानेले प्रतिव्यक्ति २० अमेरिकी डलर र समुहमा जानेले प्रतिव्यक्ति दश डलर तिर्नुपर्छ। समुहमा जाने पर्यटकले अनिवार्य रुपमा नेपाली गाइड वा भरिया साथमा लैजानुपर्छ। 'शुल्क तिर्न नचाहने पर्यटक अहिले अन्नपूर्ण बाहेकको क्षेत्रमा जान थालेको सापकोटाले जानकारी दिए।
अघिल्लो वर्षभन्दा यो वर्ष ५ हजार बढि विदेशी पर्यटक आएको टे्रकिङ अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एक्याप) ले जनाएको छ। एक्यापकाअनुसार सन् २०११ मा जम्मा ९९ हजार २ सय ९६ जना विदेशी पर्यटक त्यस क्षेत्रमा गएका थिए। २०१० मा यो संख्या ८८ हजार ४ सय १८ थियो।
अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो वर्ष पाँच प्रतिशत थप विदेशी पदयात्रामा गए, एक्यापका पर्यटन अधिकृत नरेन्द्र लामाले भने। 'सन् २०१० को तुलनामा २०११ मा अन्नपूर्ण क्षेत्रमा टे्रकिङ जाने विदेशी पर्यटक करिब १२ प्रतिशत बढी थिए। २०११ को तुलनामा ०१२ मा भने ५ प्रतिशत मात्र थपिए' लामाले भने, 'संख्यात्मक रुपमा पर्यटक बढे पनि वृद्धिदर भने घटेको छ।'
अन्नपूर्ण क्षेत्रको अधिकांश खण्डमा मोटर पुगेसँगै पदयात्रा अवधि छोटिदै गएकाले यस क्षेत्रमा टे्रकिङ जाने विदेशी पर्यटकको वृद्धिदर कम हुन थालेको उनले बताए। मोटर चलेसँगै प्रख्यात अन्नपूर्ण 'सर्किट' को पदयात्रा अवधि आधा समयमा झरेको उनले बताए। 'पहिला-पहिला अन्नपूर्ण फेरोको पदयात्रा अवधि २१ दिनको हो, तर अहिले दश दिनमा पुरा हुन्छ' उनले भने, 'लामो समयको पदयात्रा रुचाउने पर्यटकले अन्नपूर्ण फेरोको सट्टा विकल्प खोज्न थालेका छन्।'
मोटरबाटोले पदयात्रामा गएका पर्यटकले दुर्गन्ध र धँुवा धुलोको सामना गर्नुपरेको उनले बताए। अन्नपूर्ण क्षेत्रमा विदेशी पर्यटक आगमन बढाउने हो भने वैकल्पिक टे्रकिङ रुट बिस्तार गर्नु जरुरी रहेको पर्यटन अधिकृत लामाले बताए। 'अहिले मोटरबाटो र टे्रकिङ रुट सँगसँगै छन्, तर, अब टे्रकिङ रुटलाई विकल्प दिनुपर्छ' उनले भने, 'त्यसो भयो भने मात्र त्यस क्षेत्रमा थप विदेशी पर्यटकको आकर्षण बढाउन सकिन्छ।' अन्नपूर्ण क्षेत्रका अन्य सम्भावित टे्रकिङ रुटलाई पनि प्रवर्द्धन गर्नु जरुरी रहेको लामाले बताए।
पर्यटन व्यवसायीले अन्नपूर्ण क्षेत्रको पदयामात्रा जाने विदेशी पर्यटकको वृद्धिदर घट्नुमा मोटरबाटो नै मुख्य कारक रहेको बताउँछन्। अघिल्लो वर्षको तुलनामा संख्यात्मक रुपमा वृद्धि भए पनि यो सन्तोषजनक नरहेको उनीहरुको भनाई छ। 'अघिल्लो वर्ष भन्दा संख्यात्मक रुपमा बढेका छन्, तर वृद्धिदर घटेको छ' टे्रकिङ एजेन्सीज एशोसिएसन अफ नेपाल (टान) पोखरा च्याप्टरका अध्यक्ष नारायण सापकोटाले भने, 'मोटरबाटो पुगेसँगै पर्यटकको पदयात्रा अवधि छोटिदै गएकाले समस्या परेको हो।'
अन्नपूर्ण क्षेत्रका अधिकांश टे्रकिङ रुटमा मोटरबाटो पुगेकोले अव टे्रकिङ जाने विदेशी पर्यटकका लागि वैकल्पिक रुट खोज्नुपर्ने टान अध्यक्ष सापकोटाले बताए। 'अहिले संचालनमा रहेका रुटको सट्टा अन्य रुट पनि प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ' उनले भने, 'त्यसका लागि सबैको पहल जरुरी छ।' कतिपय विदेशी पर्यटक अहिले अन्नपूर्ण क्षेत्रको सट्टा अन्य रुटमा पनि पदयात्रामा जान थालेकोले वृद्धिदर कम हुन थालेको उनले बताए।
अध्यक्ष सापकोटाका अनुसार अहिले कतिपय विदेशी पर्यटक अन्नपूर्ण क्षेत्रको सट्टा रोयल, पञ्चासे, मिलेनियम लगायतका प्रवेश शुल्क नलाग्ने रुटमा टे्रकिङ जान थालेका छन्। अन्नपूर्ण बाहेकको क्षेत्रमा पदयात्रा शुल्क नलाग्ने भएकोले पनि कतिपय विदेशी अन्यत्र मोडिएको उनले बताए। अन्नपूर्ण क्षेत्रमा पदयात्रा जाँदा विदेशी पर्यटकले प्रतिव्यक्ति २ हजार रुपैयाँ एक्याप परमिट शुल्क सहित टिम्सचार्ज बुझाउनुपर्छ। टिम्स शुल्क बापत व्यक्तिगत रुपमा जानेले प्रतिव्यक्ति २० अमेरिकी डलर र समुहमा जानेले प्रतिव्यक्ति दश डलर तिर्नुपर्छ। समुहमा जाने पर्यटकले अनिवार्य रुपमा नेपाली गाइड वा भरिया साथमा लैजानुपर्छ। 'शुल्क तिर्न नचाहने पर्यटक अहिले अन्नपूर्ण बाहेकको क्षेत्रमा जान थालेको सापकोटाले जानकारी दिए।
विनिता दाहाल, काठमाडौं, पुस २८- दैलेखका पत्रकार डेकेन्द्र थापाका हत्यारा पक्राउ परेपछि सार्वजनिक रूपमै अनुसन्धान रोक्न निर्देशन दिएर अपराधीलाई उन्मुक्ति दिने प्रधानमन्त्री भट्टराईको यो प्रयास नौलो होइन। लोकतन्त्रपछि उनकै नेतृत्वको सरकारले इतिहास रच्ने गरी अपराधका अभियुक्त जोगाएको छ। घटना भएको ८ वर्षपछि अदालतको आदेशबाट प्रहरीले पक्राउ गरेका अभियुक्त लक्ष्मीराम घर्तीले स्वयं 'झुन्ड्याएर लौरी र सिस्नुपानीले दुई दिनसम्म यातना दिँदासमेत नमरेपछि जिउँदै गाडेको' भन्ने बयान दिएपछि प्रधानमन्त्रीले सरकारी वकिल र प्रहरी प्रशासनलाई मुद्दाको कारबाही रोक्न सार्वजनिक निर्देशन दिए।
'प्रधानमन्त्रीले त आरोपितविरुद्ध अनुसन्धान गर्न निर्देशन दिनुपर्ने दायित्व हो,' मानवअधिकारसँग सम्बन्धित कानुन व्यवसायी गोविन्द बन्दीले भने, 'उहाँ त अपराधीलाई नै उन्मुक्ति दिने गरी बचाउ गरिरहनु भएको छ।'
२०६८ भदौ ११ गते प्रधानमन्त्री भएपछि उनले आफ्नो मन्त्रिपरिषद्मा ज्यान मुद्दाको किटानी जाहेरी परेका सूर्यमान दोङलाई ऊर्जाराज्यमन्त्री बनाए। उनी र अर्का माओवादी नेता अग्नि सापकोटाविरुद्ध काभ्रेका अर्जुन लामाको हत्या अभियोगमा किटानी जाहेरी दर्ता भए पनि अहिलेसम्म मुद्दाको कारबाही अगाडी बढेको छैन। अर्जुनकी पत्नी पूर्णीमाया तामाङले आफ्ना श्रीमान् बेपत्ता हुँदा लगाएको नेदरल्याण्डबाट ल्याएको घडी श्रीमान् मरिसकेपछि दोङको नाडीमा देखेको बताएकी थिइन्। तर राजनीतिक संरक्षण पाएका दोङविरुद्ध मुद्दा दर्ता हुन त्यो प्रमाण काफी थिएन। अहिले दोङले त्यो घडी नै लगाउन छोडिसके।
प्रधानमन्त्री भएलगत्तैदेखि भट्टराईले आफ्ना नेता, कार्यकर्ताको मुद्दा दर्ता गर्न नदिने, दर्ता भइसकेकाको फिर्ता गर्ने र सजाय सुनाइसकेकालाई माफी दिने प्रयास गरिरहेकै छन्। उनी प्रधानमन्त्री भएलगत्तै असोजमा तत्कालीन भुमिसुधारमन्त्री प्रभु साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता रोक्न उनी र उनले सिफारिस गरेका सरकारका कानुनी सल्लाहकार महान्यायाधिवक्ता मुक्ति प्रधान मुख्य रूपमा सक्रिय भए।
हिन्दु युवा संघका अध्यक्ष काशीनाथ तिवारीको हत्या अभियोगका अभियुक्तको बयान र प्रहरी अनुसन्धानसहितको किटानी जाहेरी हुँदाहुँदै हत्याका आरोपी साहविरुद्ध मुद्दा दायर नगर्न प्रधानले जिल्ला न्यायाधिवक्तालाई धम्की नै दिए। अन्ततः पीडित परिवारलाई आठ लाख रुपैयाँ दिएर मुद्दा मिलाइयो तर साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता भएन।
कानुन व्यवसायीले मन्त्री साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता नहुनु सरकारको 'सुनियोजित उन्मुक्ति' भनेका थिए। आरोपीले प्रहरीको बयानका बेला पोलेका व्यक्तिविरुद्ध मुद्दा दर्ता गरिन्छ तर यी सबै हुँदा हुँदै पनि साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता भएन।
त्यसलगत्तै कात्तिकमा सर्वोच्च अदालतबाट सर्वस्वसहित जन्मकैदको फैसला सुनाइएका तत्कालीन माओवादी सभासद् बालकृष्ण ढुंगेललाई माफी दिने भन्दै भट्टराई सरकारकै मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरी राष्ट्रपति कार्यालय अनुमोदनका लागि पठायो। तर सभासद ढुंगेलमाथिको जन्मकैद फैसला कार्यान्वयन गर्न माग गर्दै पीडित साबित्री श्रेष्ठ सर्वोच्च गएकै बेला अदालतले ढुंगेललाई जेल हाल्न कानुनले नरोकेको बताएको थियो। त्यसकै आधारमा मन्त्रिपरिषद्को ढुंगेललाई माफी दिने निर्णय सर्वोच्चले अन्तरिम आदेशमार्फत् रोक लगायो। तैपनि ढुंगेल तत्कालीन आइजिपीसँगै कुम जोडेर हिँडे। तर पक्राउ परेनन्। 'बालकृष्ण ढुंगेलको मुद्दा कुनै पनि हालतमा माफी योग्य छैन,' बन्दीले भने। ढुंगेल सर्वोच्चको फैसलापछि अधिकारकर्मी, नागरिक समाज, सञ्चारमाध्यमको चर्को दबाबमा पनि खुल्लमखुल्लै हिँडिरहेका छन्।
प्रधानमन्त्री भट्टराईकै कार्यकालमा बहालवाला मन्त्री जयप्रकाश प्रसाद गुप्ता भ्रष्टाचार मुद्दामा सर्वोच्चकै फैसला भएको दिन डेढ वर्षे कार्यकाल पूरा गर्न जेल गए। तर भट्टराईले सर्वोच्चको फैसला लत्याएर ज्यान मुद्दाका दोषीलाई सधैँ बचाउ गरे।
ज्यान मुद्दाकै आरोपमा ढुंगेलजस्तै तर कम चर्चामा आएका नेकपा एकीकृतका केन्द्रीय सदस्य कृष्ण रानामगर र एकिकृत माओवादीको महाधिवेशन आयोजक कमिटीका सदस्य केशव नेपाललाई गृहमन्त्रालयले माफीका लागि सिफारिस गरेको थियो। 'तर बालकृष्ण ढुंगेलकै माफी सिफारिस सर्वोच्चले कार्यान्वयनका लागि राष्ट्रपतिलाई रोक लगाएपछि उनीहरुको सिफारिस मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गर्न सकेन,' गृह मन्त्रालय स्रोतले भन्यो।
रानामगर र नेपाललाई सर्वोच्च अदालतले पाल्पाका ज्योतिकुमारलाई घाँटी थिची हत्या गरेको हत्या अभियोगमा सर्वस्वसहित जन्मकैदको फैसला २०६० माघ २३ गते सुनाएको थियो। नेपाल र रानामगर दुवै पहिला एमालेमा सक्रिय थिए। उनीहरूको मुद्दा अदालतमा विचाराधीन हुँदाहुँदै फिर्ता गर्न २०५४ सालमा तत्कालीन एमाले सरकारले सकेन। पछि सर्वोच्चले फैसला गराई हत्यारा ठहराएपछि उनीहरू माओवादीमा लागेको उनीहरुका निकटस्थ बताउँछन्। रानामगर र नेपाल दुवै अहिले पार्टीका सक्रिय कार्यकर्ता हुन्। तर, रानामगरले भने आफूविरुद्धको मुद्दा थाहै नभएको प्रतिक्रिया दिए।
'मलाई फैसलाको विषयमा जानकारी छैन,' रानामगरले शुक्रबार नागरिकसँग भने, 'कुन अभियोगमा के मुद्दा लागेको हो थाहा छैन।' केशव नेपालको योजनाअनुसार आफ्नी श्रीमती सुनिता शर्मासँग भतिजो ज्योतिकुमार सल्किएको शंकामा उनले रानामगर र अर्का अभियुक्त कमल बस्याललाई अह्रयाई भक्तपुरको दधिकोटमा घाँटी थिची मार्न लगाएका थिए। त्यही अभियोगमा रानामगर र नेपालले जन्मकैद र बस्यालले १० वर्ष जेल सजाय पाएका थिए। बस्याल कुनै पार्टीमा नभएका कारण अहिले नख्खु जेलमा छन्।
अभियुक्तको मुद्दा दर्तामा रोक लगाउने र माफी दिनेबाहेक सबैभन्दा बढी मुद्दा फिर्ताको निर्णय भट्टराईकै कार्यकालमा भएको छ। परिबन्दमा परेकालाई न्याय दिलाउन विशेष परिस्थितिमा मात्र प्रयोग गर्नुपर्ने मुद्दा फिर्ताको कानुनी व्यवस्था दुरुपयोग गर्दै जघन्य अपराधीलाई सफाइ दिने उनको सरकारले १०९ थान मुद्दाका १७ सय १५ जना अभियुक्तलाई उन्मुक्ति दिलाउन मुद्दा फिर्ता निर्णय गरेको छ।
'२०६३ साल यताको सरकारमा उहाँकै पालामा सबैभन्दा बढी मुद्दा फिर्ताको निर्णय भएको देखिन्छ,' कानुन मन्त्रालय स्रोतले भने, 'शान्ति सम्झौतापछिको फौजदारी मुद्दाका आरोपीलाई सरकारले राजनीतिक भन्दै फिर्ता गर्न सिफारिस गरिएको छ जुन राजनीतिक नभई व्यक्तिगत रिसइबीका मुद्दा देखिन्छन्।' ती अधिकारीले जघन्य अपराधका घटनालाई पनि राजनीतिक मुद्दा भन्दै फिर्ता लिन माथिबाट दबाब आउने बताए।
'मनैले नमान्ने खालका मुद्दा पनि फिर्ताका लागि दबाब आउँछ,' कानुन मन्त्रालयका ती कर्मचारीले भने, 'माथिको आदेश आएपछि हामीले मुद्दा फिर्ताका लागि मन्त्रिपरिषद्लाई सिफारिस गर्नुपर्छ।'
मन्त्रिपरिषद्बाट मुद्दा फिर्ताका लागि निर्णय भएकामा कर्तव्य ज्यान, ज्यान मार्ने उद्योग, अपहरण तथा शरीर बन्धक, डाँका, आगजनी र सार्वजनिक अपराधजस्ता जघन्य मुद्दा छन्।
मुद्दा फिर्ताको निर्णय भएका फौजदारी मुद्दामा धेरैजसो फरार अभियुक्त छन्। भट्टराईको मन्त्रिपरिषदले पहिलोपटक फागुन १५ गते ३ सय ५७ जनाको मुद्दा फिर्ता गर्ने निर्णयपछि त्यसविरुद्ध परेको रिटको सुनुवाइमा सर्वोच्च अदालतले न्यायिक कारबाही पन्छाएर राजनीतिक संरक्षण दिने नियतले फरार अभियुक्तको हकमा फिर्ता नलिनू भन्दै सरकारलाई आदेश दिएको थियो।
'म्याद गुजारी फरार रहेको अवस्थामा मुद्दा फिर्ता लिनुको कारणसमेत उल्लेख नगरी निर्णय गर्दा न्यायिक कारबाहीको सर्वोपरिता र फौजदारी दायित्वको निर्वाहन पन्छाई राजनीतिक संरक्षणबाट कानुनी उन्मुक्तिको पृष्ठपोषण हुन्छ,' सर्वोच्चले मुद्दा फिर्तासम्बन्धी परेका रिटमा पटकपटक यस्तो आदेश दिएको छ।
मुद्दा फिर्ता निर्णय भएका कतिपय मुद्दा शान्ति सम्झौतामा उल्लेख भएअनुसार २०५२ फागुन १ देखि २०६३ मंसिर ५ भित्रको समयसीमामा नभएकोसमेत सर्वोच्चले व्याख्या गरेको छ। सरकारले द्वन्द्वपछिको सयौंं घटनाका मुद्दालाई समेत राजनीतिको खोल ओडाएर उन्मुक्ति दिन खोजेको आदेशमा पटकपटक भनेको छ।
'सरकारी मुद्दा सम्बन्धी ऐन, २०४९ को दफा २९(१) अनुसार विवेकसंगत र युक्तिप्रयोग गर्न खोजिएको भन्ने फिर्ता लिने निर्णयमा प्रस्तुत हुनुपर्नेमा द्वन्द्वकालपछि भएका मुद्दा पनि घुसाएको देखिएबाट मन्त्रिपरिषद्मा प्रस्तुत प्रस्तावको उद्देश्य र फिर्ता लिने भन्ने मुद्दाको बीचमै सामञ्जस्यता देखिन आउँदैन,' आदेशमा छ। कानुन दुरुपयोग गर्दै जघन्य अपराधीलाई पनि सफाइ दिने सरकारको नियत देखिएको भन्दै सर्वोच्चले 'जस्ताखाले मुद्दा पनि फिर्ता लिँदै अदालत नपठाउनू' भनी पटकपटक सरकारको ध्यानाकर्षण गराएको छ।
तर, सर्वोच्चले जन्मकैद सुनाएकालाई माफी दिलाउन लागिपरेका प्रधानमन्त्रीले सर्वोच्चको वैशाखको यो आदेशलाई लत्याएर त्यस यता चारपटक गरी १३ सय ५८ व्यक्तिको मुद्दा फिर्ता लिने निर्णय गरिसकेका छन् जसमध्ये धेरैजसो अभियुक्त फरार भएका र शान्ति सम्झौतापछि तराईमा भएका फौजदारी मुद्दाका अभियुक्त छन्।
आफ्नै माओवादी मजदुर नेता शालिकराम जम्मकट्टेललाई अघिल्लो वर्षमात्रै आक्रमण गर्नेदेखि तराईमा शान्तिसम्झौतापछि विभिन्न तीन फौजदारीमा मुद्दा लागेका उदय अडगडिया यादव सम्मको मुद्दा फिर्ता हुने निर्णय भट्टराई सरकारले गरेको छ।
अडगडियाविरुद्ध गोली हानी कर्तव्य, हातहतियार तथा खरखजाना र कर्तव्य ज्यानजस्तो जघन्य मुद्दाको प्रमुख अभियुक्त हुँदाहुँदै तत्कालीन कानुनमन्त्री बृजेशकुमार गुप्ताले चर्को दबाबबीच मुद्दा फिर्ता सिफारिस भएको कानुन मन्त्रालय स्रोतले बतायो। त्यतिबेला गुप्ता आफैँले पटकपटक मुद्दा फिर्ताको सिफारिस गर्न आफूलाई दबाब आएको बताएका थिए।
मुद्दा फिर्तासम्बन्धी कानुन मन्त्रालयमै २०५५ सालमा बनेको मापदण्डअनुसार जघन्य अपराधमा मुद्दा फिर्ता लिन पाइँदैन। मापदण्ड अनुसार सरकार वादी भई चलाइएका भ्रष्टाचार, लागुऔषध, बलात्कार, व्यक्तिको आचरणबाट हुने मुद्दा फिर्ता नहुने व्यवस्था छ। तर व्यक्तिको आचरणबाट हुने मुद्दा कस्ता/कस्ता हुन्, उल्लेख छैन। व्यक्तिसँग जोडिएका सम्पत्तिका मुद्दासमेत फिर्ता नहुने मापदण्ड भए पनि डाँका आगजनीसँग सम्बन्धित समेत मुद्दा फिर्ताको निर्णय सरकारले गरेको छ।
सरकारकै निर्णय अन्तिम नहुने हुँदा ती अधिकांश अपराधका मुद्दा सर्वोच्च अदालतमा पुगी थन्किएका छन्। मुद्दाका पीडित पक्षले हालेका अधिकांश मुद्दामा सर्वोच्चले 'मुद्दा फिर्ता गर्ने/नगर्ने वा माफी दिने/नदिने मुद्दाका पीडित पक्षको भएको' भन्दै कार्यान्वयन नगर्न सरकारलाई अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ।
मुद्दा द्वन्द्वकालकै भए पनि तिनीहरूको छानबिन सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगले गर्नुपर्नेमा त्यो गठनको पहल राजनीतिक दलले गर्नुपर्ने र त्यसका लागि आवश्यक कानुन बनाउन विधेयक दर्ता गर्न संविधानसभालाई सर्वोच्चले आदेश दिएको थियो। तर, जेठ १४ गते प्रधानमन्त्रीकै निर्णयअनुसार संविधानसभा विघटन भएपछि आयोग गठनसम्बन्धी कानुन संसद नहुँदा अलपत्र परेको छ। मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरी राष्ट्रपतिलाई अध्यादेश जारी गर्न पठाए पनि सर्वोच्चको आदेशपछि त्यो समेत थन्किएको छ। तैपनि अभियुक्तको अनुसन्धान, मुद्दा दर्ता, दोषीलाई माफी लगायत अपराधीलाई उन्मुक्ति दिने प्रधानमन्त्री भट्टराईको प्रयास रोकिएको छैन।
'प्रधानमन्त्रीले त आरोपितविरुद्ध अनुसन्धान गर्न निर्देशन दिनुपर्ने दायित्व हो,' मानवअधिकारसँग सम्बन्धित कानुन व्यवसायी गोविन्द बन्दीले भने, 'उहाँ त अपराधीलाई नै उन्मुक्ति दिने गरी बचाउ गरिरहनु भएको छ।'
२०६८ भदौ ११ गते प्रधानमन्त्री भएपछि उनले आफ्नो मन्त्रिपरिषद्मा ज्यान मुद्दाको किटानी जाहेरी परेका सूर्यमान दोङलाई ऊर्जाराज्यमन्त्री बनाए। उनी र अर्का माओवादी नेता अग्नि सापकोटाविरुद्ध काभ्रेका अर्जुन लामाको हत्या अभियोगमा किटानी जाहेरी दर्ता भए पनि अहिलेसम्म मुद्दाको कारबाही अगाडी बढेको छैन। अर्जुनकी पत्नी पूर्णीमाया तामाङले आफ्ना श्रीमान् बेपत्ता हुँदा लगाएको नेदरल्याण्डबाट ल्याएको घडी श्रीमान् मरिसकेपछि दोङको नाडीमा देखेको बताएकी थिइन्। तर राजनीतिक संरक्षण पाएका दोङविरुद्ध मुद्दा दर्ता हुन त्यो प्रमाण काफी थिएन। अहिले दोङले त्यो घडी नै लगाउन छोडिसके।
प्रधानमन्त्री भएलगत्तैदेखि भट्टराईले आफ्ना नेता, कार्यकर्ताको मुद्दा दर्ता गर्न नदिने, दर्ता भइसकेकाको फिर्ता गर्ने र सजाय सुनाइसकेकालाई माफी दिने प्रयास गरिरहेकै छन्। उनी प्रधानमन्त्री भएलगत्तै असोजमा तत्कालीन भुमिसुधारमन्त्री प्रभु साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता रोक्न उनी र उनले सिफारिस गरेका सरकारका कानुनी सल्लाहकार महान्यायाधिवक्ता मुक्ति प्रधान मुख्य रूपमा सक्रिय भए।
हिन्दु युवा संघका अध्यक्ष काशीनाथ तिवारीको हत्या अभियोगका अभियुक्तको बयान र प्रहरी अनुसन्धानसहितको किटानी जाहेरी हुँदाहुँदै हत्याका आरोपी साहविरुद्ध मुद्दा दायर नगर्न प्रधानले जिल्ला न्यायाधिवक्तालाई धम्की नै दिए। अन्ततः पीडित परिवारलाई आठ लाख रुपैयाँ दिएर मुद्दा मिलाइयो तर साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता भएन।
कानुन व्यवसायीले मन्त्री साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता नहुनु सरकारको 'सुनियोजित उन्मुक्ति' भनेका थिए। आरोपीले प्रहरीको बयानका बेला पोलेका व्यक्तिविरुद्ध मुद्दा दर्ता गरिन्छ तर यी सबै हुँदा हुँदै पनि साहविरुद्ध मुद्दा दर्ता भएन।
त्यसलगत्तै कात्तिकमा सर्वोच्च अदालतबाट सर्वस्वसहित जन्मकैदको फैसला सुनाइएका तत्कालीन माओवादी सभासद् बालकृष्ण ढुंगेललाई माफी दिने भन्दै भट्टराई सरकारकै मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरी राष्ट्रपति कार्यालय अनुमोदनका लागि पठायो। तर सभासद ढुंगेलमाथिको जन्मकैद फैसला कार्यान्वयन गर्न माग गर्दै पीडित साबित्री श्रेष्ठ सर्वोच्च गएकै बेला अदालतले ढुंगेललाई जेल हाल्न कानुनले नरोकेको बताएको थियो। त्यसकै आधारमा मन्त्रिपरिषद्को ढुंगेललाई माफी दिने निर्णय सर्वोच्चले अन्तरिम आदेशमार्फत् रोक लगायो। तैपनि ढुंगेल तत्कालीन आइजिपीसँगै कुम जोडेर हिँडे। तर पक्राउ परेनन्। 'बालकृष्ण ढुंगेलको मुद्दा कुनै पनि हालतमा माफी योग्य छैन,' बन्दीले भने। ढुंगेल सर्वोच्चको फैसलापछि अधिकारकर्मी, नागरिक समाज, सञ्चारमाध्यमको चर्को दबाबमा पनि खुल्लमखुल्लै हिँडिरहेका छन्।
प्रधानमन्त्री भट्टराईकै कार्यकालमा बहालवाला मन्त्री जयप्रकाश प्रसाद गुप्ता भ्रष्टाचार मुद्दामा सर्वोच्चकै फैसला भएको दिन डेढ वर्षे कार्यकाल पूरा गर्न जेल गए। तर भट्टराईले सर्वोच्चको फैसला लत्याएर ज्यान मुद्दाका दोषीलाई सधैँ बचाउ गरे।
ज्यान मुद्दाकै आरोपमा ढुंगेलजस्तै तर कम चर्चामा आएका नेकपा एकीकृतका केन्द्रीय सदस्य कृष्ण रानामगर र एकिकृत माओवादीको महाधिवेशन आयोजक कमिटीका सदस्य केशव नेपाललाई गृहमन्त्रालयले माफीका लागि सिफारिस गरेको थियो। 'तर बालकृष्ण ढुंगेलकै माफी सिफारिस सर्वोच्चले कार्यान्वयनका लागि राष्ट्रपतिलाई रोक लगाएपछि उनीहरुको सिफारिस मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गर्न सकेन,' गृह मन्त्रालय स्रोतले भन्यो।
रानामगर र नेपाललाई सर्वोच्च अदालतले पाल्पाका ज्योतिकुमारलाई घाँटी थिची हत्या गरेको हत्या अभियोगमा सर्वस्वसहित जन्मकैदको फैसला २०६० माघ २३ गते सुनाएको थियो। नेपाल र रानामगर दुवै पहिला एमालेमा सक्रिय थिए। उनीहरूको मुद्दा अदालतमा विचाराधीन हुँदाहुँदै फिर्ता गर्न २०५४ सालमा तत्कालीन एमाले सरकारले सकेन। पछि सर्वोच्चले फैसला गराई हत्यारा ठहराएपछि उनीहरू माओवादीमा लागेको उनीहरुका निकटस्थ बताउँछन्। रानामगर र नेपाल दुवै अहिले पार्टीका सक्रिय कार्यकर्ता हुन्। तर, रानामगरले भने आफूविरुद्धको मुद्दा थाहै नभएको प्रतिक्रिया दिए।
'मलाई फैसलाको विषयमा जानकारी छैन,' रानामगरले शुक्रबार नागरिकसँग भने, 'कुन अभियोगमा के मुद्दा लागेको हो थाहा छैन।' केशव नेपालको योजनाअनुसार आफ्नी श्रीमती सुनिता शर्मासँग भतिजो ज्योतिकुमार सल्किएको शंकामा उनले रानामगर र अर्का अभियुक्त कमल बस्याललाई अह्रयाई भक्तपुरको दधिकोटमा घाँटी थिची मार्न लगाएका थिए। त्यही अभियोगमा रानामगर र नेपालले जन्मकैद र बस्यालले १० वर्ष जेल सजाय पाएका थिए। बस्याल कुनै पार्टीमा नभएका कारण अहिले नख्खु जेलमा छन्।
अभियुक्तको मुद्दा दर्तामा रोक लगाउने र माफी दिनेबाहेक सबैभन्दा बढी मुद्दा फिर्ताको निर्णय भट्टराईकै कार्यकालमा भएको छ। परिबन्दमा परेकालाई न्याय दिलाउन विशेष परिस्थितिमा मात्र प्रयोग गर्नुपर्ने मुद्दा फिर्ताको कानुनी व्यवस्था दुरुपयोग गर्दै जघन्य अपराधीलाई सफाइ दिने उनको सरकारले १०९ थान मुद्दाका १७ सय १५ जना अभियुक्तलाई उन्मुक्ति दिलाउन मुद्दा फिर्ता निर्णय गरेको छ।
'२०६३ साल यताको सरकारमा उहाँकै पालामा सबैभन्दा बढी मुद्दा फिर्ताको निर्णय भएको देखिन्छ,' कानुन मन्त्रालय स्रोतले भने, 'शान्ति सम्झौतापछिको फौजदारी मुद्दाका आरोपीलाई सरकारले राजनीतिक भन्दै फिर्ता गर्न सिफारिस गरिएको छ जुन राजनीतिक नभई व्यक्तिगत रिसइबीका मुद्दा देखिन्छन्।' ती अधिकारीले जघन्य अपराधका घटनालाई पनि राजनीतिक मुद्दा भन्दै फिर्ता लिन माथिबाट दबाब आउने बताए।
'मनैले नमान्ने खालका मुद्दा पनि फिर्ताका लागि दबाब आउँछ,' कानुन मन्त्रालयका ती कर्मचारीले भने, 'माथिको आदेश आएपछि हामीले मुद्दा फिर्ताका लागि मन्त्रिपरिषद्लाई सिफारिस गर्नुपर्छ।'
मन्त्रिपरिषद्बाट मुद्दा फिर्ताका लागि निर्णय भएकामा कर्तव्य ज्यान, ज्यान मार्ने उद्योग, अपहरण तथा शरीर बन्धक, डाँका, आगजनी र सार्वजनिक अपराधजस्ता जघन्य मुद्दा छन्।
मुद्दा फिर्ताको निर्णय भएका फौजदारी मुद्दामा धेरैजसो फरार अभियुक्त छन्। भट्टराईको मन्त्रिपरिषदले पहिलोपटक फागुन १५ गते ३ सय ५७ जनाको मुद्दा फिर्ता गर्ने निर्णयपछि त्यसविरुद्ध परेको रिटको सुनुवाइमा सर्वोच्च अदालतले न्यायिक कारबाही पन्छाएर राजनीतिक संरक्षण दिने नियतले फरार अभियुक्तको हकमा फिर्ता नलिनू भन्दै सरकारलाई आदेश दिएको थियो।
'म्याद गुजारी फरार रहेको अवस्थामा मुद्दा फिर्ता लिनुको कारणसमेत उल्लेख नगरी निर्णय गर्दा न्यायिक कारबाहीको सर्वोपरिता र फौजदारी दायित्वको निर्वाहन पन्छाई राजनीतिक संरक्षणबाट कानुनी उन्मुक्तिको पृष्ठपोषण हुन्छ,' सर्वोच्चले मुद्दा फिर्तासम्बन्धी परेका रिटमा पटकपटक यस्तो आदेश दिएको छ।
मुद्दा फिर्ता निर्णय भएका कतिपय मुद्दा शान्ति सम्झौतामा उल्लेख भएअनुसार २०५२ फागुन १ देखि २०६३ मंसिर ५ भित्रको समयसीमामा नभएकोसमेत सर्वोच्चले व्याख्या गरेको छ। सरकारले द्वन्द्वपछिको सयौंं घटनाका मुद्दालाई समेत राजनीतिको खोल ओडाएर उन्मुक्ति दिन खोजेको आदेशमा पटकपटक भनेको छ।
'सरकारी मुद्दा सम्बन्धी ऐन, २०४९ को दफा २९(१) अनुसार विवेकसंगत र युक्तिप्रयोग गर्न खोजिएको भन्ने फिर्ता लिने निर्णयमा प्रस्तुत हुनुपर्नेमा द्वन्द्वकालपछि भएका मुद्दा पनि घुसाएको देखिएबाट मन्त्रिपरिषद्मा प्रस्तुत प्रस्तावको उद्देश्य र फिर्ता लिने भन्ने मुद्दाको बीचमै सामञ्जस्यता देखिन आउँदैन,' आदेशमा छ। कानुन दुरुपयोग गर्दै जघन्य अपराधीलाई पनि सफाइ दिने सरकारको नियत देखिएको भन्दै सर्वोच्चले 'जस्ताखाले मुद्दा पनि फिर्ता लिँदै अदालत नपठाउनू' भनी पटकपटक सरकारको ध्यानाकर्षण गराएको छ।
तर, सर्वोच्चले जन्मकैद सुनाएकालाई माफी दिलाउन लागिपरेका प्रधानमन्त्रीले सर्वोच्चको वैशाखको यो आदेशलाई लत्याएर त्यस यता चारपटक गरी १३ सय ५८ व्यक्तिको मुद्दा फिर्ता लिने निर्णय गरिसकेका छन् जसमध्ये धेरैजसो अभियुक्त फरार भएका र शान्ति सम्झौतापछि तराईमा भएका फौजदारी मुद्दाका अभियुक्त छन्।
आफ्नै माओवादी मजदुर नेता शालिकराम जम्मकट्टेललाई अघिल्लो वर्षमात्रै आक्रमण गर्नेदेखि तराईमा शान्तिसम्झौतापछि विभिन्न तीन फौजदारीमा मुद्दा लागेका उदय अडगडिया यादव सम्मको मुद्दा फिर्ता हुने निर्णय भट्टराई सरकारले गरेको छ।
अडगडियाविरुद्ध गोली हानी कर्तव्य, हातहतियार तथा खरखजाना र कर्तव्य ज्यानजस्तो जघन्य मुद्दाको प्रमुख अभियुक्त हुँदाहुँदै तत्कालीन कानुनमन्त्री बृजेशकुमार गुप्ताले चर्को दबाबबीच मुद्दा फिर्ता सिफारिस भएको कानुन मन्त्रालय स्रोतले बतायो। त्यतिबेला गुप्ता आफैँले पटकपटक मुद्दा फिर्ताको सिफारिस गर्न आफूलाई दबाब आएको बताएका थिए।
मुद्दा फिर्तासम्बन्धी कानुन मन्त्रालयमै २०५५ सालमा बनेको मापदण्डअनुसार जघन्य अपराधमा मुद्दा फिर्ता लिन पाइँदैन। मापदण्ड अनुसार सरकार वादी भई चलाइएका भ्रष्टाचार, लागुऔषध, बलात्कार, व्यक्तिको आचरणबाट हुने मुद्दा फिर्ता नहुने व्यवस्था छ। तर व्यक्तिको आचरणबाट हुने मुद्दा कस्ता/कस्ता हुन्, उल्लेख छैन। व्यक्तिसँग जोडिएका सम्पत्तिका मुद्दासमेत फिर्ता नहुने मापदण्ड भए पनि डाँका आगजनीसँग सम्बन्धित समेत मुद्दा फिर्ताको निर्णय सरकारले गरेको छ।
सरकारकै निर्णय अन्तिम नहुने हुँदा ती अधिकांश अपराधका मुद्दा सर्वोच्च अदालतमा पुगी थन्किएका छन्। मुद्दाका पीडित पक्षले हालेका अधिकांश मुद्दामा सर्वोच्चले 'मुद्दा फिर्ता गर्ने/नगर्ने वा माफी दिने/नदिने मुद्दाका पीडित पक्षको भएको' भन्दै कार्यान्वयन नगर्न सरकारलाई अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ।
मुद्दा द्वन्द्वकालकै भए पनि तिनीहरूको छानबिन सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगले गर्नुपर्नेमा त्यो गठनको पहल राजनीतिक दलले गर्नुपर्ने र त्यसका लागि आवश्यक कानुन बनाउन विधेयक दर्ता गर्न संविधानसभालाई सर्वोच्चले आदेश दिएको थियो। तर, जेठ १४ गते प्रधानमन्त्रीकै निर्णयअनुसार संविधानसभा विघटन भएपछि आयोग गठनसम्बन्धी कानुन संसद नहुँदा अलपत्र परेको छ। मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरी राष्ट्रपतिलाई अध्यादेश जारी गर्न पठाए पनि सर्वोच्चको आदेशपछि त्यो समेत थन्किएको छ। तैपनि अभियुक्तको अनुसन्धान, मुद्दा दर्ता, दोषीलाई माफी लगायत अपराधीलाई उन्मुक्ति दिने प्रधानमन्त्री भट्टराईको प्रयास रोकिएको छैन।
काठमाडौं, पुस २८ (नागरिक) - लोकसेवा आयोगले चार जना कर्मचारीलाई भविष्यमा निजामती सेवामा अयोग्य ठहरिने गरी बर्खास्त गर्न सिफारिस गरेको छ। आयोगले शुक्रबार राष्ट्रपति रामवरण यादवलाई बुझाएको ५३ औं बार्षिक प्रतिवेदनमा आर्थिक बर्ष २०६८/०६९ मा विभिन्न सरकारी निकायबाट विभागिय कारवाहीका लागि परामर्श माग भएका मध्ये चार जनालाई वखास्त गर्न सिफारिस गरिएको उल्लेख छ।
आयोगकी अध्यक्ष कयोदेवी यमीले प्रस्तुत गरेको उक्त प्रतिवेदनमा एक बर्षमा विभिन्न सरकारी निकायबाट विभागीय कारबाहीका लागि परामर्श माग भएकामध्ये सामान्य सजायअन्तर्गत छ जनालाई नसिहत, ४० जनालाई तलब वृद्धि रोक्का, नौ जनालाई बढुवा रोक्का गरेको छ। त्यसैगरि विशेष सजायअन्तर्गत ३३ जनालाई भविष्यमा निजामती सेवाका निमित्त अयोग्य नठहरिने गरी सेवाबाट हटाउने र चार जनालाई भविष्यमा निजामती सेवाको निमित्त अयोग्य ठहरिने गरी सेवाबाट बर्खास्त गर्नका लागि विभागीय सजायको लागि सिफारिस गरेको छ।
त्यसैगरि बढुवा उजुरीतर्फ बढुवा सूचनामाथि परेका ५८ वटा उजुरीमा सुनवाइ गरीएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। प्रतिवेदन अनुसार आयोगले निजामती सेवामा रिक्त तीन हजार ५ सय ९२ पदका लागि एक हजार १ सय २० वटा विज्ञापन तथा सूचना प्रकाशन गरेको थियो। त्यसका लागि दुई लाख ७१ हजार ५ सय ७७ दरखास्त परेको थियो। जसमध्ये महिला उम्मेदवारको सङ्ख्या एक लाख १३ हजार ७ सय ८५ र पुरुषको सङ्ख्या एक लाख ५७ हजार ७ सय ९२ रहेका थिए। जसमा आयोगले नियुक्तीका लागि दुई हजार ८ सय १८ उम्मेद्धारलाई सिफारिस गरेको थियो। जसमध्ये समावेशी समुहमा सिफारिस हुनेको संख्या १ हजार १३ छ।
विभिन्न मन्त्रालय तथा कार्यालयबाट समयमै माग फाराम प्राप्त नहुने, विज्ञापन गर्नुपर्ने अन्तिम समयमा मात्र पदपूर्तिका लागि माग हुने, निजामती ऐनका प्रावधानमा आवश्यक परिमार्जन, संशोधन हुन नसकेको, स्वास्थ्य सेवा ऐनमा समावेशी व्यवस्थासहितको कानुन निर्माण हुन नसकेको कारण आयोगले कार्यसम्पादनमा समस्या परेको जनाएको छ।
आयोगकी अध्यक्ष कयोदेवी यमीले प्रस्तुत गरेको उक्त प्रतिवेदनमा एक बर्षमा विभिन्न सरकारी निकायबाट विभागीय कारबाहीका लागि परामर्श माग भएकामध्ये सामान्य सजायअन्तर्गत छ जनालाई नसिहत, ४० जनालाई तलब वृद्धि रोक्का, नौ जनालाई बढुवा रोक्का गरेको छ। त्यसैगरि विशेष सजायअन्तर्गत ३३ जनालाई भविष्यमा निजामती सेवाका निमित्त अयोग्य नठहरिने गरी सेवाबाट हटाउने र चार जनालाई भविष्यमा निजामती सेवाको निमित्त अयोग्य ठहरिने गरी सेवाबाट बर्खास्त गर्नका लागि विभागीय सजायको लागि सिफारिस गरेको छ।
त्यसैगरि बढुवा उजुरीतर्फ बढुवा सूचनामाथि परेका ५८ वटा उजुरीमा सुनवाइ गरीएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। प्रतिवेदन अनुसार आयोगले निजामती सेवामा रिक्त तीन हजार ५ सय ९२ पदका लागि एक हजार १ सय २० वटा विज्ञापन तथा सूचना प्रकाशन गरेको थियो। त्यसका लागि दुई लाख ७१ हजार ५ सय ७७ दरखास्त परेको थियो। जसमध्ये महिला उम्मेदवारको सङ्ख्या एक लाख १३ हजार ७ सय ८५ र पुरुषको सङ्ख्या एक लाख ५७ हजार ७ सय ९२ रहेका थिए। जसमा आयोगले नियुक्तीका लागि दुई हजार ८ सय १८ उम्मेद्धारलाई सिफारिस गरेको थियो। जसमध्ये समावेशी समुहमा सिफारिस हुनेको संख्या १ हजार १३ छ।
विभिन्न मन्त्रालय तथा कार्यालयबाट समयमै माग फाराम प्राप्त नहुने, विज्ञापन गर्नुपर्ने अन्तिम समयमा मात्र पदपूर्तिका लागि माग हुने, निजामती ऐनका प्रावधानमा आवश्यक परिमार्जन, संशोधन हुन नसकेको, स्वास्थ्य सेवा ऐनमा समावेशी व्यवस्थासहितको कानुन निर्माण हुन नसकेको कारण आयोगले कार्यसम्पादनमा समस्या परेको जनाएको छ।
काठमाडौँ, पुस २८ (नागरिक) - सोमबारदेखि लगातार माइनसमय भएको काठमाडौँको बिहानको तापक्रमले आज बल्ल राहत पाएको छ। बिहीबारदेखि उकालो लाग्न थालेको तापक्रम पाँच दिनपछि बल्ल आज बिहान सून्य डिग्री सेल्सियस माथि पुगेको हो। मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार आज बिहान साढे ६ बजेको वायुको तापक्रम ०.४ डिग्री सेल्सियस छ।
हिजो यही समयको तापक्रम माइनस ०.४ थियो।
सोमबार यो याममा पहिलो पटक बिहान साढे ६ बजेको तापक्रम माइनसमा पुगेको थियो। सोमबारको माइनस ०.२ तापक्रम मंगलबार बिहान घटेर माइनस ०.८ मा पुगेको थियो। बुधबार अझै घटेर माइनस १.५ मा पुगेर यो यामकै सबैभन्दा कम बिन्दूमा पुग्यो। बिहीबार तापक्रम माइनस ०.९ थियो।
हिजो यही समयको तापक्रम माइनस ०.४ थियो।
सोमबार यो याममा पहिलो पटक बिहान साढे ६ बजेको तापक्रम माइनसमा पुगेको थियो। सोमबारको माइनस ०.२ तापक्रम मंगलबार बिहान घटेर माइनस ०.८ मा पुगेको थियो। बुधबार अझै घटेर माइनस १.५ मा पुगेर यो यामकै सबैभन्दा कम बिन्दूमा पुग्यो। बिहीबार तापक्रम माइनस ०.९ थियो।
काठमाडौं, पुस २८ (नागरिक) - राष्ट्रपति रामवरण यादवले राजनीतिक निकास पहिल्याउन दलहरूलाई गरेको आग्रह औपचारिकतामात्र नभएको स्पष्ट पारेका छन्। 'औपचारिकता निर्वाह गर्न नभई निकास पहिल्याउन मैले बारम्बार तपाईंहरूलाई घचघचाउने र आमन्त्रण गरिरहेको छु,' राष्ट्रपति यादवले दलका नेताहरूलाई भने, 'तपाईँहरूले सुझाउनुएको निकासका उपायमा मेरो समर्थन रहनेछ।'
सहमतिको सरकार गठनका लागि पटकपटक थपिएको समयमा पनि सहमति जुट्न नसकेपछि विघटित संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने दललाई राष्ट्रपति कार्यालयले शुक्रबार शीतल निवासमा बोलाएको थियो। राष्ट्रपतिले समय घकर्िँदै गएको भन्दै दलीय सहमति जुट्न नसक्दा वैशाख, जेठमा पनि निर्वाचन हुने सम्भावना क्षीण भएकाले छिटो सहमतिमा पुग्न आग्रह गरेका थिए।
'सहमति नहुँदा अफ्ठेरो अवस्था आउन सक्छ,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष शरतसिंह भण्डारीले भने, 'लामो समय यही अवस्था रहँदा कुनै दिन निकासका लागि केही गर्नुपर्ने अवस्था आउँछ।'
संविधानको धारा ३८(१) अनुसार सहमतिको सरकार गठनका लागि प्रक्रिया सुरु भइसकेको उल्लेख गर्दै राष्ट्रपतिले सहमति नभएसम्म सरकारले स्वीकृतिका लागि पठाएका कुनै पनि अध्यादेश स्वीकृत नगर्ने प्रस्ट पारे।
'यही सरकारबाट आउने कुनै पनि विधेयक जारी गर्न मिल्दैन, मेरो विरुद्ध अदालतमा मुद्दा पर्छ,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै नेकपा (माले) का महासचचिव सीपी मैनालीले भने, 'सहमतिको प्रधानमन्त्री जो भए पनि ३८(१) अनुसार आउनैपर्छ, यही सरकारमा मन्त्री थप्न मिल्दैन। चालु प्रक्रियाबाट हुँदैन। निकासका लागि विकल्प के हुनसक्छ, भन्नुहोला।'
दलको नियन्त्रणबाहिर मुलुक जान लागेको भन्दै राष्ट्रपति यादवले देशलाई अराजकता र असफल राष्ट्र हुनबाट जोगाउनलाई तत्काल सहमति गर्न जोड दिएका थिए। 'सहमति दलहरूले नै गर्ने हो। दलहरू असफल भए म पनि टुलुटुलु हेरर बस्न मिल्दैन,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै माले महासचिव मैनालीले भने, 'संविधानभित्र रहेर केके गर्न मिल्छ भन्नुहोला।'
'पछिल्लोपटक सहमतिका लागि राष्ट्रपतिले दिएको समयमा पनि सहमति जुट्न सकेन भने दुर्भाग्यपूर्ण हुन्छ,' मैनालीले भने, 'फेरि म्याद थप गर्ने होइन, १९ वटै दललाई बोलाएर विकल्पबारे छलफल थाल्न राष्ट्रपतिलाई आग्रह गरेका छाँै।'
प्रमुख चार शक्तिले सहमतिमा पुग्नै लागेको आश्वासन दिए पनि अझै सहमति जुटाउन नसकेको राष्ट्रपतिले गुनासो गरे। 'तपार्इँहरूले सहमति जुटाएर मुलुकलाई निकास दिनुको विकल्प छैन,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै भण्डारीले भने, 'सहमति जुटाउनै नसक्ने हो भने पनि भन्नु होला।'
राष्ट्रपति यादवले पुस ९ गते न्यूनतम सहमतिको बाटो र यथाशिघ्र नयाँ संविधान निर्माणका लागि निर्वाचनको प्रत्याभूति, सहमतीय सरकार गठन, संवैधानिक नियुक्तिका लागि अपनाउनुपर्ने उपाय तथा संवैधानिक, राजनीतिक गतिरोध अन्त्य गर्न राष्ट्रपतिले गर्नसक्ने लोकतान्त्रिक सिद्धान्त, प्रचलन र उपायहरूबारे दलसँग सुझाव मागेका थिए।
प्रतिउत्तरमा सहमतिको विकल्प नभएको बताए पनि दलहरूले आ-आफ्ना अडान दोहोर्या्एका थिए। सत्तारुढ दलका नेताले सहमतिका लागि सरकार बाधक नभएको दाबी गरेका थिए। विपक्षी दलले सहमतिका लागि सत्तारुढ दल नै बाधक रहेको आरोप लगाउँदै सरकार निर्वाचनको पक्षमा नभएको धारणा राखेका थिए।
राष्ट्रपतिसँगको भेटमा नेताहरूले माघ १ गतेभित्र सहमति जुट्न नसके राष्ट्रपतिले दलबाट प्रधानमन्त्रीको नाम मागेर आफैँले तोकिदिनुपर्ने प्रस्ताव गरेका थिए। नेकपा-माओवादीका नेता देव गुरुङले दलीय सहमति जुट्न नसके अधिकतम दलको समर्थनमा चुनावी सरकार गठनको प्रस्ताव गरेका थिए।
उनले सहमतिका लागि सरकार बाधक रहेको दाबी गरे। 'यो सरकारले राजीनामा गर्नुपर्छ,' गुरुङले भने, 'प्रमुख चार दलको सिन्डिकेट अन्त्य भएकोले धेरै दललाई समावेश गरेर निकास खोज्नुपर्छ।'
त्यस्तै, साना दलका नेताले प्रमुख दल निकासका लागि गम्भीर नदेखिएको भन्दै राष्ट्रपतिलाई निकासका लागि सकारात्मक र ठोस पहल गर्न आग्रह गरेका थिए। उनीहरूले सहमतिका लागि फेरि म्याद थप नगर्न राष्ट्रपतिलाई आग्रह गर्दै राष्ट्रपतिको गरिमा र संस्थाको मर्यादा राख्न पनि भनेका छन्।
'प्रधानमन्त्रीको नाम दलले दिएर राष्ट्रपतिलाई छान्न दिनुपर्छ भन्ने प्रस्ताव पनि आएको छ,' मैनालीले भने, 'माघ १ सम्ममा पनि सहमति जुट्न सकेन भने अन्य विकल्पमा छलफल हुन्छ।'
राष्ट्रपतिसँग भेटपछि बाहिरिएका प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले दलीय सहमतिमा आफू बाधक नबने दोहोर्यातउँदै सहमति कार्यान्वयनका लागि तयार रहेको बताए। एमालेका अध्यक्ष झलनाथ खनालले 'दलीय सहमति जुट्न नसके प्रधानमन्त्री तोक्ने जिम्मा दलहरूकै सहमतिमा राष्ट्रपतिलाई दिनुपर्ने' विचार व्यक्त गरे।
सरकारका प्रवक्ता तथा मधेसी जनअधिकार फोरम (गणतान्त्रिक) का अध्यक्ष राजकिशोर यादवले सरकार सहमतिका लागि बाधक नरहेको प्रस्ट पारे। 'अहिलेको जटिल अवस्थामा एकले अर्कालाई दोष दिएर उन्मुक्ति मिल्दैन,' यादवले भने, 'सहमतिबाटै मुलुकलाई निकास दिनुपर्छ।'
सहमतिको सरकार गठनका लागि पटकपटक थपिएको समयमा पनि सहमति जुट्न नसकेपछि विघटित संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने दललाई राष्ट्रपति कार्यालयले शुक्रबार शीतल निवासमा बोलाएको थियो। राष्ट्रपतिले समय घकर्िँदै गएको भन्दै दलीय सहमति जुट्न नसक्दा वैशाख, जेठमा पनि निर्वाचन हुने सम्भावना क्षीण भएकाले छिटो सहमतिमा पुग्न आग्रह गरेका थिए।
'सहमति नहुँदा अफ्ठेरो अवस्था आउन सक्छ,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष शरतसिंह भण्डारीले भने, 'लामो समय यही अवस्था रहँदा कुनै दिन निकासका लागि केही गर्नुपर्ने अवस्था आउँछ।'
संविधानको धारा ३८(१) अनुसार सहमतिको सरकार गठनका लागि प्रक्रिया सुरु भइसकेको उल्लेख गर्दै राष्ट्रपतिले सहमति नभएसम्म सरकारले स्वीकृतिका लागि पठाएका कुनै पनि अध्यादेश स्वीकृत नगर्ने प्रस्ट पारे।
'यही सरकारबाट आउने कुनै पनि विधेयक जारी गर्न मिल्दैन, मेरो विरुद्ध अदालतमा मुद्दा पर्छ,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै नेकपा (माले) का महासचचिव सीपी मैनालीले भने, 'सहमतिको प्रधानमन्त्री जो भए पनि ३८(१) अनुसार आउनैपर्छ, यही सरकारमा मन्त्री थप्न मिल्दैन। चालु प्रक्रियाबाट हुँदैन। निकासका लागि विकल्प के हुनसक्छ, भन्नुहोला।'
दलको नियन्त्रणबाहिर मुलुक जान लागेको भन्दै राष्ट्रपति यादवले देशलाई अराजकता र असफल राष्ट्र हुनबाट जोगाउनलाई तत्काल सहमति गर्न जोड दिएका थिए। 'सहमति दलहरूले नै गर्ने हो। दलहरू असफल भए म पनि टुलुटुलु हेरर बस्न मिल्दैन,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै माले महासचिव मैनालीले भने, 'संविधानभित्र रहेर केके गर्न मिल्छ भन्नुहोला।'
'पछिल्लोपटक सहमतिका लागि राष्ट्रपतिले दिएको समयमा पनि सहमति जुट्न सकेन भने दुर्भाग्यपूर्ण हुन्छ,' मैनालीले भने, 'फेरि म्याद थप गर्ने होइन, १९ वटै दललाई बोलाएर विकल्पबारे छलफल थाल्न राष्ट्रपतिलाई आग्रह गरेका छाँै।'
प्रमुख चार शक्तिले सहमतिमा पुग्नै लागेको आश्वासन दिए पनि अझै सहमति जुटाउन नसकेको राष्ट्रपतिले गुनासो गरे। 'तपार्इँहरूले सहमति जुटाएर मुलुकलाई निकास दिनुको विकल्प छैन,' राष्ट्रपतिलाई उद्धृत गर्दै भण्डारीले भने, 'सहमति जुटाउनै नसक्ने हो भने पनि भन्नु होला।'
राष्ट्रपति यादवले पुस ९ गते न्यूनतम सहमतिको बाटो र यथाशिघ्र नयाँ संविधान निर्माणका लागि निर्वाचनको प्रत्याभूति, सहमतीय सरकार गठन, संवैधानिक नियुक्तिका लागि अपनाउनुपर्ने उपाय तथा संवैधानिक, राजनीतिक गतिरोध अन्त्य गर्न राष्ट्रपतिले गर्नसक्ने लोकतान्त्रिक सिद्धान्त, प्रचलन र उपायहरूबारे दलसँग सुझाव मागेका थिए।
प्रतिउत्तरमा सहमतिको विकल्प नभएको बताए पनि दलहरूले आ-आफ्ना अडान दोहोर्या्एका थिए। सत्तारुढ दलका नेताले सहमतिका लागि सरकार बाधक नभएको दाबी गरेका थिए। विपक्षी दलले सहमतिका लागि सत्तारुढ दल नै बाधक रहेको आरोप लगाउँदै सरकार निर्वाचनको पक्षमा नभएको धारणा राखेका थिए।
राष्ट्रपतिसँगको भेटमा नेताहरूले माघ १ गतेभित्र सहमति जुट्न नसके राष्ट्रपतिले दलबाट प्रधानमन्त्रीको नाम मागेर आफैँले तोकिदिनुपर्ने प्रस्ताव गरेका थिए। नेकपा-माओवादीका नेता देव गुरुङले दलीय सहमति जुट्न नसके अधिकतम दलको समर्थनमा चुनावी सरकार गठनको प्रस्ताव गरेका थिए।
उनले सहमतिका लागि सरकार बाधक रहेको दाबी गरे। 'यो सरकारले राजीनामा गर्नुपर्छ,' गुरुङले भने, 'प्रमुख चार दलको सिन्डिकेट अन्त्य भएकोले धेरै दललाई समावेश गरेर निकास खोज्नुपर्छ।'
त्यस्तै, साना दलका नेताले प्रमुख दल निकासका लागि गम्भीर नदेखिएको भन्दै राष्ट्रपतिलाई निकासका लागि सकारात्मक र ठोस पहल गर्न आग्रह गरेका थिए। उनीहरूले सहमतिका लागि फेरि म्याद थप नगर्न राष्ट्रपतिलाई आग्रह गर्दै राष्ट्रपतिको गरिमा र संस्थाको मर्यादा राख्न पनि भनेका छन्।
'प्रधानमन्त्रीको नाम दलले दिएर राष्ट्रपतिलाई छान्न दिनुपर्छ भन्ने प्रस्ताव पनि आएको छ,' मैनालीले भने, 'माघ १ सम्ममा पनि सहमति जुट्न सकेन भने अन्य विकल्पमा छलफल हुन्छ।'
राष्ट्रपतिसँग भेटपछि बाहिरिएका प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले दलीय सहमतिमा आफू बाधक नबने दोहोर्यातउँदै सहमति कार्यान्वयनका लागि तयार रहेको बताए। एमालेका अध्यक्ष झलनाथ खनालले 'दलीय सहमति जुट्न नसके प्रधानमन्त्री तोक्ने जिम्मा दलहरूकै सहमतिमा राष्ट्रपतिलाई दिनुपर्ने' विचार व्यक्त गरे।
सरकारका प्रवक्ता तथा मधेसी जनअधिकार फोरम (गणतान्त्रिक) का अध्यक्ष राजकिशोर यादवले सरकार सहमतिका लागि बाधक नरहेको प्रस्ट पारे। 'अहिलेको जटिल अवस्थामा एकले अर्कालाई दोष दिएर उन्मुक्ति मिल्दैन,' यादवले भने, 'सहमतिबाटै मुलुकलाई निकास दिनुपर्छ।'
काठमाडौँ, पुस २७ (नागरिक) - नेपाल टेलिकमले आफ्नो जीएसएम मोबाइलको रिचार्ड सेवा आज राति अवरुद्ध हुने बताएको छ। टेलिकमका अनुसार सिस्टम अपग्रेडेसनका लागि राति ११ बजेदेखि करिब चार घण्टा रिचार्ज सेवा अवरुद्ध हुनेछ।
२७ पुस, काठमाडौं । बेलाबखत उग्र अभिव्यक्ति दिएर विवादमा आउने गरेका संघीय समाजवादी पार्टीका नेता आङकाजी शेर्पाले पृथ्वीनारायण शाहलाई युद्ध अपराधी घोषणा गर्न माग गरेका छन् । सिंहदरबार अगाडि रहेको पृथ्वीनारायणको सालिगसमेत तत्काल हटाउन शेर्पाले माग गरेका छन् ।
दुई सय ९१ औं पृथ्वी यजन्तीकै दिनपारेर शेर्पाले आफ्नो फेसबुक स्टाटसमा लेखेका छन्-’१७ धार्नी आदिवासी जनजाति नेवारको नाक काट्ने पृथ्वीनारायण शाहलाई युद्ध अपराधी घोषणा गरियोस् ।’
जिम्मेवार पार्टीका नेतासमेत रहेका शेर्पाले लेखेका छन्-’शासक जाति र वर्गले लेखेको ईतिहासमा उत्पीडित र उपेक्षीतहरु कथा व्यथा लेखेको हुँदैन भनेको सुनेको थिएँ । पृथ्वीनारायण शाहको गुणगान गाउने नेपालको ईतिहासले काठमाडौ उपत्याकामा १७ धार्नी आदिवासी नेवारहरुको नाक काटेको बारे किन बोल्दैन ?’
साम्प्रदायिक अभिव्यक्ति दिएको भन्दै नेकपा एमालेबाट निष्काशनमा परेका आङकाजीले पृथ्वीनारायणलाई गाली गर्दै भनेका छन्- ‘आदिवासी जनजाति नेवारको १७ धार्नी नाक काटेर गर्व गर्ने पृथ्वीनारायण शाहलाई मरोपरान्त युद्धअपराधी घोषणा गरिनुपर्छ ।’
त्यसैगरी सिंहदरबार अगाडि रहेको शाहको सालिक तत्काल हटाएर शंखधर चक्र -साख्वा ?) को सालिक राख्न शेर्पाले माग गरेका छन् । ‘सिहंदरवारको अगाडि युद्धअपराधी पृथ्वीनारायण शाहको शालिक तत्काल हटाएर शंखधर चक्रको शालिक राखियोस् ।’ शेर्पाको थप माग छ, ‘पृथ्वीनारायण शाहको गुणगान मात्र वर्णन गरिएको नेपालको इतिहास तत्काल सच्चाइयोस् ।’ काजीले स्टाटसको अन्त्यमा लेखेका छन्- ‘विश्लेषण: आङ काजी शेर्पा किसान’
दुई सय ९१ औं पृथ्वी यजन्तीकै दिनपारेर शेर्पाले आफ्नो फेसबुक स्टाटसमा लेखेका छन्-’१७ धार्नी आदिवासी जनजाति नेवारको नाक काट्ने पृथ्वीनारायण शाहलाई युद्ध अपराधी घोषणा गरियोस् ।’
जिम्मेवार पार्टीका नेतासमेत रहेका शेर्पाले लेखेका छन्-’शासक जाति र वर्गले लेखेको ईतिहासमा उत्पीडित र उपेक्षीतहरु कथा व्यथा लेखेको हुँदैन भनेको सुनेको थिएँ । पृथ्वीनारायण शाहको गुणगान गाउने नेपालको ईतिहासले काठमाडौ उपत्याकामा १७ धार्नी आदिवासी नेवारहरुको नाक काटेको बारे किन बोल्दैन ?’
साम्प्रदायिक अभिव्यक्ति दिएको भन्दै नेकपा एमालेबाट निष्काशनमा परेका आङकाजीले पृथ्वीनारायणलाई गाली गर्दै भनेका छन्- ‘आदिवासी जनजाति नेवारको १७ धार्नी नाक काटेर गर्व गर्ने पृथ्वीनारायण शाहलाई मरोपरान्त युद्धअपराधी घोषणा गरिनुपर्छ ।’
त्यसैगरी सिंहदरबार अगाडि रहेको शाहको सालिक तत्काल हटाएर शंखधर चक्र -साख्वा ?) को सालिक राख्न शेर्पाले माग गरेका छन् । ‘सिहंदरवारको अगाडि युद्धअपराधी पृथ्वीनारायण शाहको शालिक तत्काल हटाएर शंखधर चक्रको शालिक राखियोस् ।’ शेर्पाको थप माग छ, ‘पृथ्वीनारायण शाहको गुणगान मात्र वर्णन गरिएको नेपालको इतिहास तत्काल सच्चाइयोस् ।’ काजीले स्टाटसको अन्त्यमा लेखेका छन्- ‘विश्लेषण: आङ काजी शेर्पा किसान’
सइन्द्र राई, खोटाङ, पुस २७ - दैलेखका पत्रकार डेकेन्द्र थापा हत्याका अभियुक्तलाई बचाउने अभिव्यक्ति दिएका प्रधानमन्त्रीको बिरुद्धमा खोटाङका पत्रकारहरुले एक घण्टा मुखमा कालोपट्टी बाधेर बोलनन्। स्थानीय त्रिवेणीचोकबाट मुखमा कालो पट्टी बाधेर निस्किएको पत्रकारहरुको टोलीले बजार परिक्रमा गरी जिल्ला प्रशासन परिसरमा कार्यक्रम अन्त्य गरेका थिए। बिरोध कार्यक्रम समापन गर्दै नेपाल पत्रकार महासँघका अध्यक्ष दमन राईले पत्रकार हत्याका अभियुक्तलाई कानुनको दायरामा नल्याएसम्म आन्दोलन नरोक्ने बताए। पत्रकारहरुले मुखमा बाधिएको कालो पट्टी हातमा बाधेका छन्। पट्टी दोषीलाई कारबाही नभएसम्म नखोलिने महासंघका अध्यक्ष राईले बताए।
नुवाकोट, पुस २७- नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य अर्जुननरसिंह केसीले सरकार दण्डहीनतातर्फ उन्मुख भएको र अपराधीलाई संरक्षण गर्ने अभियानमा लागेको आरोप लगाएका छन् ।
एम्नेस्टी इन्टरनेसनल र नुवाकोट समूह ३९ को आयोजनामा आज आयोजित एक कार्यक्रममा नेता केसीले आस्था र विचार बोकेकै आधारमा देशमा हत्या र दमन हुने अवस्था सिर्जना हुनु अत्यन्त निकृष्ट भएको उल्लख गरे ।
नेपाली काँग्रेसका जिल्ला सभापति जगदीश्वरनरसिंह केसीले वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा मलेसिया पुगेर मृत्युदण्डको सजाय सुनाइएका नुवाकोट बर्सुन्चेतका हरिबहादुर घलेको रक्षाका लागि सबैलाई आग्रह गरे।
कार्यक्रममा नेकपा (एमाले)का जिल्ला अध्यक्ष नारायणप्रसाद खतिवडा, डेमोक्रेटिक लयर एसोसिएसन नुवाकोटका सचिव द्वारिकाप्रसाद पाण्डे, नागरिक समाज नुवाकोटका अध्यक्ष बाबुराम लामिछानेलगायतले मन्तव्य राखेका थिए ।
उनीहरुले वैदेशिक रोजगारीमा देखापरेका समस्या न्यूनीकरणका लागि सरकारले ध्यान पुर्याेउनुपर्ने धारणा राखे । रासस
एम्नेस्टी इन्टरनेसनल र नुवाकोट समूह ३९ को आयोजनामा आज आयोजित एक कार्यक्रममा नेता केसीले आस्था र विचार बोकेकै आधारमा देशमा हत्या र दमन हुने अवस्था सिर्जना हुनु अत्यन्त निकृष्ट भएको उल्लख गरे ।
नेपाली काँग्रेसका जिल्ला सभापति जगदीश्वरनरसिंह केसीले वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा मलेसिया पुगेर मृत्युदण्डको सजाय सुनाइएका नुवाकोट बर्सुन्चेतका हरिबहादुर घलेको रक्षाका लागि सबैलाई आग्रह गरे।
कार्यक्रममा नेकपा (एमाले)का जिल्ला अध्यक्ष नारायणप्रसाद खतिवडा, डेमोक्रेटिक लयर एसोसिएसन नुवाकोटका सचिव द्वारिकाप्रसाद पाण्डे, नागरिक समाज नुवाकोटका अध्यक्ष बाबुराम लामिछानेलगायतले मन्तव्य राखेका थिए ।
उनीहरुले वैदेशिक रोजगारीमा देखापरेका समस्या न्यूनीकरणका लागि सरकारले ध्यान पुर्याेउनुपर्ने धारणा राखे । रासस
काठमाडौं, पुस २७ - नेपाली काँग्रेसका महामन्त्री प्रकाशमान सिंहले राजनीतिक निकासका लागि दलहरुबीच भइरहेको छलफल सहमतिमा पुग्न नसकेकाले अब वार्ता र आन्दोलन सँगसँगै लैजानुपर्ने बताएका छन् ।
नेपाल यातायात मजदुर सङ्घ अन्तर्गतको पर्यटन एकाइ, एयरपोर्टको पाँचौं अधिवेशनको आज उद्घाटन गर्दै महामन्त्री सिंहले राजनीतिक दलहरुबीच सहमति नहुनुमा विघठित संविधानसभाको ठूलो दलको हैसियतले एमाओवादी जिम्मेवार रहेको भन्दै सहमति नभए आफूहरु आन्दोलनमा जाने बताए ।
आन्दोलनमा जाँदा पनि आफूहरु वार्ता प्रक्रियाबाट अलग नहुने स्पष्ट पार्दै महामन्त्री सिंहले आफ्नो पार्टीले श्रमिकको अधिकारका पक्षमा निरन्तर आवाज उठाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।
कार्यक्रममा नेपाल ट्रेड युनियन काँग्रेसका अध्यक्ष लक्ष्मणबहादुर बस्नेत, नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य बद्री पाण्डे, सङ्घका केन्द्रीय अध्यक्ष अजयकुमार राईलगायतले सम्मेलन सफलताको शुभकामना दिए । रासस
नेपाल यातायात मजदुर सङ्घ अन्तर्गतको पर्यटन एकाइ, एयरपोर्टको पाँचौं अधिवेशनको आज उद्घाटन गर्दै महामन्त्री सिंहले राजनीतिक दलहरुबीच सहमति नहुनुमा विघठित संविधानसभाको ठूलो दलको हैसियतले एमाओवादी जिम्मेवार रहेको भन्दै सहमति नभए आफूहरु आन्दोलनमा जाने बताए ।
आन्दोलनमा जाँदा पनि आफूहरु वार्ता प्रक्रियाबाट अलग नहुने स्पष्ट पार्दै महामन्त्री सिंहले आफ्नो पार्टीले श्रमिकको अधिकारका पक्षमा निरन्तर आवाज उठाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे ।
कार्यक्रममा नेपाल ट्रेड युनियन काँग्रेसका अध्यक्ष लक्ष्मणबहादुर बस्नेत, नेपाली काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य बद्री पाण्डे, सङ्घका केन्द्रीय अध्यक्ष अजयकुमार राईलगायतले सम्मेलन सफलताको शुभकामना दिए । रासस
काठमाडौं, पुस २७ (नागरिक)- बौद्धका प्रशिक्षक किरण श्रेष्ठले टोली रेलिगेसनमा पर्नुलाई खेलको एक हिस्साका रूपमा लिए। जारी सहिद स्मारक ए डिभिजन लिगमा एनएमबी मछिन्द्र क्लबसँग बिहीबार ३-० ले पराजित भएपछि बौद्ध तीन खेलअगाडि रेलिगेसनमा पर्ने पहिलो टोली बन्यो।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
काठमाडौं, पुस २७ (नागरिक)- बौद्धका प्रशिक्षक किरण श्रेष्ठले टोली रेलिगेसनमा पर्नुलाई खेलको एक हिस्साका रूपमा लिए। जारी सहिद स्मारक ए डिभिजन लिगमा एनएमबी मछिन्द्र क्लबसँग बिहीबार ३-० ले पराजित भएपछि बौद्ध तीन खेलअगाडि रेलिगेसनमा पर्ने पहिलो टोली बन्यो।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
काठमाडौं, पुस २७ (नागरिक)- बौद्धका प्रशिक्षक किरण श्रेष्ठले टोली रेलिगेसनमा पर्नुलाई खेलको एक हिस्साका रूपमा लिए। जारी सहिद स्मारक ए डिभिजन लिगमा एनएमबी मछिन्द्र क्लबसँग बिहीबार ३-० ले पराजित भएपछि बौद्ध तीन खेलअगाडि रेलिगेसनमा पर्ने पहिलो टोली बन्यो।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
काठमाडौं, पुस २७ (नागरिक)- बौद्धका प्रशिक्षक किरण श्रेष्ठले टोली रेलिगेसनमा पर्नुलाई खेलको एक हिस्साका रूपमा लिए। जारी सहिद स्मारक ए डिभिजन लिगमा एनएमबी मछिन्द्र क्लबसँग बिहीबार ३-० ले पराजित भएपछि बौद्ध तीन खेलअगाडि रेलिगेसनमा पर्ने पहिलो टोली बन्यो।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
प्रशिक्षक श्रेष्ठले भने, 'बी बाट ए डिभिजनमा उक्लनु एउटा पाटो हो। रेलिगेसन पर्नु दुःखद पक्ष हो तर यसलाई हामीले सहज रूपमा लिनुपर्छ। व्यवस्थापन राम्रो हुन नसक्दा रेलिगेसनमा परियो। अर्को वर्ष फेरि बी डिभिजनमा मेहनत गरेर उक्लने प्रयास गर्नेछौं।'
क्लबको व्यवस्थापनले अब अर्को वर्ष राम्रो तयारी गरेर ए डिभिजनमा उक्लने सोच बनाएको छ। उनले थपे, 'लिगमा हामीले नराम्रो फुटबल खेलेको होइनौं। हरेक खेलाडीले क्षमताअनुसार खेले, अन्य टिममा विदेशी खेलाडी छन्। उनीहरूका कारण लिग प्रतिस्पर्धात्मक भएको छ। क्लबले विदेशी ल्याउन सकेन। अब हामी आगामी खेलहरू प्रतिष्ठाका लागि खेल्नेछांै।'
६ वर्षअघि बौद्धले ए डिभिजन फुटबल यात्रा तय गरेको थियो। दोस्रो पटक ए डिभिजन यात्रामा पनि बौद्ध लामो समय टिक्न सकेन। २०६२ मा पहिलोपटक ए डिभिजनमा उक्लेको बौद्ध सोही वर्ष झरेको थियो। २०६५ सालमा नेपाल फुटबल संघले गरेको लिगबाट बढुवा भएर बौद्धले ए डिभिजन खेल्ने अवसर पायो। अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले गरेको २०६६ र २०६७ सालको लिग बौद्धले खेल्न पाएको थिएन। त्यसपछि २०६८ सालको लिगमा प्रभावशाली प्रदर्शन गर्दै टोलीले सुपर 'एट' सम्म चुनौती तेर्स्याएको थियो।
बौद्धलाई हराएपछि मछिन्द्र १२ खेल समाप्तिमा अंकतालिकाको दोस्रो स्थान उक्लियो। थ्रीस्टार र मछिन्द्रको समान २६ अंक छ। गोलअन्तरमा थ्रीस्टार शीर्ष स्थानमा छ। मछिन्द्र र थ्रीस्टारले १-१ को बराबरी खेलेका थिए। बौद्धले १२ खेलमा १ बराबरी खेल्दै मात्र १ अंक जोडेको छ। फ्रेन्डससँग बराबरी गरेको बौद्ध लिगको १६औं स्थान (अन्तिम) मा छ।
बिहीबार विक्रम लिम्बुले पोस्ट नजिक सटिक पास मिलाइदिएपछि विशाल राई 'ए' ले ४०औं मिनेटमा मछिन्द्रका लागि पहिलो गोल गरे। ८०औं मिनेटमा कप्तान दीपक राईले विशाल राई 'ए' को पासमा गोल थपे। दीपकले बौद्धका तीन रक्षक सहजै कटाएर गोल गरेका हुन्। कर्ण लिम्बुले खेलको इन्जुरी टाइममा गोल गर्दै टोलीलाई ३-० को स्थितिमा पुर्याए।
यस्तै सरस्वती युवा क्लबसँग ३-० ले हारेपछि विभागीय टोली एपिएफको रेलिगेसन बच्ने आशा झन कठिन बन्दै गएको छ। एपिएफले १२ खेलबाट १२ अंक जोडेर १३औं स्थानमा पुगेको छ।
एपिएफलाई सहजै हराएपछि सरस्वतीका प्रशिक्षक ध्रुव केसीले टोलीको शीर्ष आठमा पर्ने सम्भावना बढेको बताए। उनले भने, 'आजको जितबाट हामी रेलिगेसन क्षेत्रबाट सुरक्षित भयौं, अब टोलीको लक्ष्य शीर्ष एटभित्र पर्ने हो।'
सरस्वती १२ खेल खेल्दै ५ जित र २ बराबरीसहित १७ अंक जोडेर अंकतालिकाको १०औं स्थानमा पुग्यो। कुशल श्रेष्ठले ४३औं मिनेटमा सरस्वतीका लागि पहिलो गोल गरे। ओलावाले उसेमनको फ्रिकिकमा कुशलले पोस्ट नजिकैबाट हेड गोल गरेका हुन्। एक गोलले पछि परेपछि एपिएफ प्रशिक्षक जनक सिंहले रणनीति परिवर्तन गर्दै तीनलाई रक्षक, दुईलाई मिडफिल्ड र पाँच खेलाडीलाई अग्रपंक्तिमा उतारे। जनकको त्यो रणनीति सफल हुन सकेन। टोलीको रक्षापंक्तिको फाइदा उठाउँदै सरस्वतीका योना इलियसले एक्लो प्रयासमा ७७औं मिनेटमा अर्को गोेल गरे। उनले मैदानको मध्यभागबाट एक्लै बल अगाडि बढाएर उत्कृष्ट फिनिसिङ गर्दै टोलीलाई २-०को अग्रता दिलाए। ७९औं मिनेटमा ओलावाले पनि एपीएफको कमजोर डिफेन्सको फाइदा उठाउँदै एक्लो प्रयासमा गोल गरेरपछि एपिएफ निरीह सावित भएको थियो। शुक्रबार कुनै खेल छैन।
काठमाडौँमा हिजोभन्दा कम चिसो, तर तापक्रम माइनसमै-काठमाडौँ, पुस २७ (नागरिक) - लगातार पाँच दिनदेखि माइनसमा पुगेको काठमाडौँको तापक्रममा कारण चिसोबाट बच्न आगो ताप्दा जलेर उपचार गराउन आउनेको संख्या ठूला अस्पतालहरूमा बढेको छ। सोमबारदेखि सून्यबाट झरेर माइनसमा पुगेको तापक्रम सून्यमाथि पुग्न सकेको छैन।
सोमबारदेखि लगातार ओरालो लागेको काठमाडौँको तापक्रम हिजोबाट बिस्तारै उकालो लाग्न थालेको थियो। मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार आज पनि तापक्रम माइनसमा रहे पनि हिजो बिहानको तुलनामा आजको तापक्रम केही बढेको छ।
महाशाखाका अनुसार आज बिहान साढे ६ बजेको तापक्रम माइनस ०.४ छ। हिजो यही समयमा वायुको तापक्रम माइनस ०.९ थियो।
सोमबार यो याममा पहिलो पटक बिहान साढे ६ बजेको तापक्रम माइनसमा पुगेको थियो। सोमबारको माइनस ०.२ तापक्रम मंगलबार बिहान बढेर ०.८ मा पुगेको थियो। बुधबार अझै बढेर माइनस १.५ मा पुगेर यो यामकै सबैभन्दा कम बिन्दूमा पुग्यो।
तराईमा पनि माइनस
गत जेठमा ४४.७ डिग्रीमा तातिएको नेपालगन्जमा बिहीबार पहिलो पटक माइनस ०.३ डिग्री न्यूनतम तापक्रम रेकर्ड गरियो। गर्मीमा ४० डिग्री तापक्रम पुग्ने ठाउँहरु धनगढी र वीरेन्द्रनगरमा बिहीबारको तापक्रम क्रमशः ०.५ र ०.३ थियो।
न्यानो खोज्दा पोलिने बढे
चिसोबाट बच्न आगो ताप्दा जलेर उपचार गराउन आउनेको संख्या ठूला अस्पतालहरूमा बढेको छ। आगो ताप्दा र आगो बाल्न प्रज्ज्वलनशील पदार्थ हाल्ने क्रममा घाइतेहरू बढी छन्।
वीर अस्पतालमा केही दिनदेखि दैनिकजसो आगोले पोलेका बिरामी आइरहेको आकस्मिक कक्ष प्रमुख डा. डिपी सिंहले बताए। ‘आज पनि आकस्मिक कक्षमा एक विरामी छन्, हिजो पनि थिए,' डा. सिंहले बिहीबार नागरिकसँग भने, ‘दुई दिनअघि सप्तरीबाट ल्याइएकी एक महिलाको मृत्यु नै भयो महिलाको मृत्यु नै भयो।'
१० शैय्याको बर्न वार्डका सबै शैय्या भरिएको डा. सिंहले जनाए। उनका अनुसार पालेका अधिकांश बिरामीलाई ‘रिकभर' हुन धेरै समय लाग्ने भएकाले शैय्या थोरै भएर उपचार मै समस्या आउने गरेको छ।
मोडल अस्पतालमा पनि जलेका दुई जना बिरामी भर्ना भएरै बसेका छन्। अस्पतालका प्लास्टिक सर्जन डा. शंकरमान राईले चिसोसँगै जलेर आउने बिरामीको संख्या ओपिडीमा समेत बढेको बताए। ‘जलेर आउने बिरामीको संख्या धेरै देखिन थालेको छ,' उनले भने, ‘सावधानी नअपनाए बिरामी निको भए पनि पुरानै अवस्थामा फर्काउन सकिन्नँ।'
डा. राईका अनुसार अधिकांश दुर्घटनामा परेकाहरू आगो बाल्न पेट्रोल, मट्टीतेल, घिउ थप्दा, आगो ताप्ने क्रममा सल्किएपछि हलचल गर्न नसक्ने भएका अशक्त एवं बालबालिका छन्। थोरै पोलेकाहरू पनि पछाडिबाट आगो ताप्दा, खुट्टा एवं हाततिर सल्किएका घटना बढी रहेको डा. सिंह बताउँछन्।
चिकित्सकहरू पोल्न नदिनेतर्फ सचेत हुनुपर्ने भन्दै पोलिसकेको अवस्था घाउलाई सही तरिकाले ‘ह्यान्डेलिङ' गर्दा बचाउन सकिने बताउँछन्। ‘घाउमा पानी मात्रै खन्याइरहने र घिउवmुमारी लगाउन सकेमा पनि ड्यामेज हुनबाट जोगाउन सकिन्छ,' प्लास्टिक सर्जन डा. राईले भने, ‘घाउ चिसो बनाउने भनेर आइस वा पुरै चिसो पानी नै चाहिन्छ भन्ने छैन्, सफा पानी खन्याइरह्यो भने, आगोले भित्रभित्रै क्षति बढाउँदैन।' धेरैजसोले टुथपेस्टहरू पाइएको जनाउँदै त्यसले फाइदा नगर्ने उनले जनाए।
डा. राईका अनुसार नेपालमा ५० प्रतिशतभन्दा बढी जलेका बिरामीलाई बचाउन सकिने सम्भावना निकै न्यून छ। योभन्दा बढी जलेकालाई बचाउन सकिने भए पनि पुरानै अवस्थामा फर्काउन सकिन्न। आगोले छालाको बाहिरी भागदेखि भित्री अंगसम्ममा असर गरेको हुनसक्छ। त्यो हेरेर सोही अनुसार सावधानीपूर्वक अस्पतालसम्म पु¥याउनुपर्छ। पोलेको घाउमा सकेसम्म खस्रो कपडा नपार्न समेत चिकित्सकले सुझाएका छन्।
पोलेमा के गर्ने ?
सोमबारदेखि लगातार ओरालो लागेको काठमाडौँको तापक्रम हिजोबाट बिस्तारै उकालो लाग्न थालेको थियो। मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार आज पनि तापक्रम माइनसमा रहे पनि हिजो बिहानको तुलनामा आजको तापक्रम केही बढेको छ।
महाशाखाका अनुसार आज बिहान साढे ६ बजेको तापक्रम माइनस ०.४ छ। हिजो यही समयमा वायुको तापक्रम माइनस ०.९ थियो।
सोमबार यो याममा पहिलो पटक बिहान साढे ६ बजेको तापक्रम माइनसमा पुगेको थियो। सोमबारको माइनस ०.२ तापक्रम मंगलबार बिहान बढेर ०.८ मा पुगेको थियो। बुधबार अझै बढेर माइनस १.५ मा पुगेर यो यामकै सबैभन्दा कम बिन्दूमा पुग्यो।
तराईमा पनि माइनस
गत जेठमा ४४.७ डिग्रीमा तातिएको नेपालगन्जमा बिहीबार पहिलो पटक माइनस ०.३ डिग्री न्यूनतम तापक्रम रेकर्ड गरियो। गर्मीमा ४० डिग्री तापक्रम पुग्ने ठाउँहरु धनगढी र वीरेन्द्रनगरमा बिहीबारको तापक्रम क्रमशः ०.५ र ०.३ थियो।
न्यानो खोज्दा पोलिने बढे
चिसोबाट बच्न आगो ताप्दा जलेर उपचार गराउन आउनेको संख्या ठूला अस्पतालहरूमा बढेको छ। आगो ताप्दा र आगो बाल्न प्रज्ज्वलनशील पदार्थ हाल्ने क्रममा घाइतेहरू बढी छन्।
वीर अस्पतालमा केही दिनदेखि दैनिकजसो आगोले पोलेका बिरामी आइरहेको आकस्मिक कक्ष प्रमुख डा. डिपी सिंहले बताए। ‘आज पनि आकस्मिक कक्षमा एक विरामी छन्, हिजो पनि थिए,' डा. सिंहले बिहीबार नागरिकसँग भने, ‘दुई दिनअघि सप्तरीबाट ल्याइएकी एक महिलाको मृत्यु नै भयो महिलाको मृत्यु नै भयो।'
१० शैय्याको बर्न वार्डका सबै शैय्या भरिएको डा. सिंहले जनाए। उनका अनुसार पालेका अधिकांश बिरामीलाई ‘रिकभर' हुन धेरै समय लाग्ने भएकाले शैय्या थोरै भएर उपचार मै समस्या आउने गरेको छ।
मोडल अस्पतालमा पनि जलेका दुई जना बिरामी भर्ना भएरै बसेका छन्। अस्पतालका प्लास्टिक सर्जन डा. शंकरमान राईले चिसोसँगै जलेर आउने बिरामीको संख्या ओपिडीमा समेत बढेको बताए। ‘जलेर आउने बिरामीको संख्या धेरै देखिन थालेको छ,' उनले भने, ‘सावधानी नअपनाए बिरामी निको भए पनि पुरानै अवस्थामा फर्काउन सकिन्नँ।'
डा. राईका अनुसार अधिकांश दुर्घटनामा परेकाहरू आगो बाल्न पेट्रोल, मट्टीतेल, घिउ थप्दा, आगो ताप्ने क्रममा सल्किएपछि हलचल गर्न नसक्ने भएका अशक्त एवं बालबालिका छन्। थोरै पोलेकाहरू पनि पछाडिबाट आगो ताप्दा, खुट्टा एवं हाततिर सल्किएका घटना बढी रहेको डा. सिंह बताउँछन्।
चिकित्सकहरू पोल्न नदिनेतर्फ सचेत हुनुपर्ने भन्दै पोलिसकेको अवस्था घाउलाई सही तरिकाले ‘ह्यान्डेलिङ' गर्दा बचाउन सकिने बताउँछन्। ‘घाउमा पानी मात्रै खन्याइरहने र घिउवmुमारी लगाउन सकेमा पनि ड्यामेज हुनबाट जोगाउन सकिन्छ,' प्लास्टिक सर्जन डा. राईले भने, ‘घाउ चिसो बनाउने भनेर आइस वा पुरै चिसो पानी नै चाहिन्छ भन्ने छैन्, सफा पानी खन्याइरह्यो भने, आगोले भित्रभित्रै क्षति बढाउँदैन।' धेरैजसोले टुथपेस्टहरू पाइएको जनाउँदै त्यसले फाइदा नगर्ने उनले जनाए।
डा. राईका अनुसार नेपालमा ५० प्रतिशतभन्दा बढी जलेका बिरामीलाई बचाउन सकिने सम्भावना निकै न्यून छ। योभन्दा बढी जलेकालाई बचाउन सकिने भए पनि पुरानै अवस्थामा फर्काउन सकिन्न। आगोले छालाको बाहिरी भागदेखि भित्री अंगसम्ममा असर गरेको हुनसक्छ। त्यो हेरेर सोही अनुसार सावधानीपूर्वक अस्पतालसम्म पु¥याउनुपर्छ। पोलेको घाउमा सकेसम्म खस्रो कपडा नपार्न समेत चिकित्सकले सुझाएका छन्।
पोलेमा के गर्ने ?
- लगातार सफा चिसो पानी हाल्ने
- घिउकुमारी लगाउने र फोका नफोर्ने
- सकेसम्म पटक-पटक पानी पिउने
- श्वास-प्रश्वास प्रक्रिया नरोक्ने
- रक्त सञ्चारलाई अवरोध नपुर्याउने
- सक्दो चाँडै स्वास्थ्य संस्था पुग्ने
कमल परियार, काठमाडौँ, पुस २७ - पत्रकार डेकेन्द्र थापालाई यातना दिई बर्बरतापूर्वक हत्या गरेको घटनाका अभियुक्तमध्ये एक नेपाली सेनाको त्रिशुली ब्यारेकमा सेनाको प्रशिक्षणमा रहेको खुलेको छ। दैलेख छिउदिपुसाकोट गाविसका पूर्व माओवादी लडाकु बमबहादुर खड्का 'अरुण' नेपाली सेनामा समायोजन हुन अहिले प्रशिक्षणमा रहेको विभिन्न स्रोतहरुले पुष्टि गरेका छन्।
उनी सुर्खेतको दशरथपुरबाट समायोजन प्रक्रियामा संलग्न भएको बताइएको छ। प्रहरी स्रोतका अनुसार खड्काले आफ्नो वास्तविक नाम परिवर्तन गरेर समायोजन प्रक्रियामा सहभागी भएको हुनसक्छ।
नेपाली सेनाका प्रवक्ता सुरेश शर्माले अभियुक्त खड्का सैनिक मुख्यालयमा रहेको नामसूचिमा नरहेको बताउँछन्। समायोजन प्रक्रियाका क्रममा उनले नाम परिवर्तन गरे नगरेकोबारे पुष्टि हुन बाँकी रहेको उनको कथन थियो।
सेना समायोजन विशेष समितिका सचिवालयका संयोजक बालानन्द शर्माले हत्याको अभियोग लागेका कोही व्यक्ति प्रशिक्षणमा रहेको भए निकालेर थप छानबिन गर्न आवश्यक रहेको बताए। तर त्यसका लागि सम्बन्धित पक्षहरुले यसको पुष्टि गर्नुपर्ने बताए।
प्रहरी महानिरीक्षक कुबेर सिंह रानाले औपचारिक रुपमा यसको पुष्टि भएपछि अभियुक्तलाई पक्रन कुनै कसर बाँकी नछाड्ने बताए। प्रहरीले यसै साता पत्रकार थापाको अपहरण र हत्यामा संलग्न भएको अभियोग लागेका आठ मध्ये पाँच जनालाई पक्रेको थियो। घटनामा संलग्न भएको आरोप लागेका छिउडीपुसाकोट गाविसका बमबहादुर खड्का, कट्टी गाविसका बमबहादुर खड्का र द्वारी गाविसका केशव खड्का भने फरार छन्।
स्रोतका अनुसार कट्टी गाविसका बमबहादुर खड्का आफ्नी आमाको उपचारका लागि काठमाडौँमा रहेका छन् भने केशव खड्का भारतमा छन्।
पक्राउ परेकाहरु मध्ये लक्ष्मीराम घर्ती मगर, वीरबहादुर केसी, निरकबहादुर घर्ती मगर, हरिलाल पुन मगर र जयबहादुर शाहीलाई भने अदालतले थप अनुसन्धानका लागि जिल्ला अदालतले बिहीबार सात दिनको न्यायिक हिरासतमा पठाएको छ।
उनी सुर्खेतको दशरथपुरबाट समायोजन प्रक्रियामा संलग्न भएको बताइएको छ। प्रहरी स्रोतका अनुसार खड्काले आफ्नो वास्तविक नाम परिवर्तन गरेर समायोजन प्रक्रियामा सहभागी भएको हुनसक्छ।
नेपाली सेनाका प्रवक्ता सुरेश शर्माले अभियुक्त खड्का सैनिक मुख्यालयमा रहेको नामसूचिमा नरहेको बताउँछन्। समायोजन प्रक्रियाका क्रममा उनले नाम परिवर्तन गरे नगरेकोबारे पुष्टि हुन बाँकी रहेको उनको कथन थियो।
सेना समायोजन विशेष समितिका सचिवालयका संयोजक बालानन्द शर्माले हत्याको अभियोग लागेका कोही व्यक्ति प्रशिक्षणमा रहेको भए निकालेर थप छानबिन गर्न आवश्यक रहेको बताए। तर त्यसका लागि सम्बन्धित पक्षहरुले यसको पुष्टि गर्नुपर्ने बताए।
प्रहरी महानिरीक्षक कुबेर सिंह रानाले औपचारिक रुपमा यसको पुष्टि भएपछि अभियुक्तलाई पक्रन कुनै कसर बाँकी नछाड्ने बताए। प्रहरीले यसै साता पत्रकार थापाको अपहरण र हत्यामा संलग्न भएको अभियोग लागेका आठ मध्ये पाँच जनालाई पक्रेको थियो। घटनामा संलग्न भएको आरोप लागेका छिउडीपुसाकोट गाविसका बमबहादुर खड्का, कट्टी गाविसका बमबहादुर खड्का र द्वारी गाविसका केशव खड्का भने फरार छन्।
स्रोतका अनुसार कट्टी गाविसका बमबहादुर खड्का आफ्नी आमाको उपचारका लागि काठमाडौँमा रहेका छन् भने केशव खड्का भारतमा छन्।
पक्राउ परेकाहरु मध्ये लक्ष्मीराम घर्ती मगर, वीरबहादुर केसी, निरकबहादुर घर्ती मगर, हरिलाल पुन मगर र जयबहादुर शाहीलाई भने अदालतले थप अनुसन्धानका लागि जिल्ला अदालतले बिहीबार सात दिनको न्यायिक हिरासतमा पठाएको छ।
स्मृति ढुंगाना, काठमाडौं, पुस २६ - फिल्मकर्मीहरुले चलचित्र विकास बोर्डमा ताला लगाएर र आन्दोलन शुरु गरेकै दिन अभिनेत्री रेखा थापाले सुटुक्क प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईलाई भेटेकी छिन्।
बोर्डमा महिला अध्यक्ष हुनुपर्ने माग राखी प्रधानमन्त्रीलाई भेटेको रेखाको भनाई छ। सुचना तथा संचारमन्त्री राजकिशोर यादवले गैर फिल्मकर्मीलाई अध्यक्ष बनाउन लागेको थाहा पाएकाले प्रधानमन्त्रीका ध्यानाकर्षण गराएको रेखाले बताइन्। 'प्रधानमन्त्रीले फिल्मकर्मीलाई नै नियुक्त गर्ने वचन दिनुभएको छ,' उनले भनिन्।
...
फिल्मकर्मीको आन्दोलन ऐक्यवद्धता नजनाई प्रधानमन्त्रीलाई भेट्न पुगेकोमा आलोचना भएपछि रेखाले भेटलाई नै एउटा आन्दोलनको रुपमा व्याख्या गरिन्। महिला हिंसा, बोर्डको अध्यक्षमा फिल्मसम्बन्धी महिलाको प्रतिनिधित्व र फिल्म क्षेत्रलाई उद्योगको रुपमा स्थापना गर्न माग गरेको उनले सुनाइन्।
विकास बोर्डमा महिलालाई अध्यक्ष नबनाउनु पनि महिला हिंसा भएको उनको दाबी छ। 'किन महिलाचाँहि विकास बोर्डको अध्यक्ष हुनसक्दैनन्? योग्यता र क्षमता भएका फिल्म क्षेत्रमै काम गर्ने महिलालाई नियुक्ति गरियोस् भन्ने कुरालाई प्राथमिकताका साथ अनुरोध गरेको हुँ। म अर्को वर्ष हुनसक्छु,'उनले भनिन्।
आफूहरु आन्दोलनमा उत्रिएको थापाले सुटुक्क प्रधानमन्त्रीलाई भेटेकोमा नेपाल चलचित्र कलाकार संघका नबल खड्काले आक्रोस व्यक्त गरे। 'हाम्रो माग फिल्म क्षेत्रका विज्ञ विकास बोर्डमा पुग्नुपर्यो भन्ने हो। रेखा फिल्मको विज्ञ होइनन्', नवलले भने।
खड्काले बिहीबारसम्म सरकारले प्रतिक्रिया नजनाए आन्दोलनको थप कार्यक्रम ल्याउने बताए।
आन्दोलनका अगुवा नीर शाहले फिल्मकर्मीको मागप्रति सरकारले ध्यान नदिएकोमा आपत्ति जनाए। 'फिल्म क्षेत्रलाई सरकारले ध्यान किन दिन चाहेको छैन? यति सरकारले राजनैतिक दलका कार्यकर्तालाई ल्याएको खण्डमा हामीलाई त्यो मान्य हुन्न्,' उनले भने।
केहीबेर नाराबाजीमा उत्रिएका फिल्मकर्मीहरुले बोर्डका कर्मचारीलाई बाहिर निकालेर ताला लगाएका थिए। 'सरकार आफैं कलाकार राष्ट्रका गहना हुन् भन्छ। यता हामीलाई स्वीकार्य नहुने नीति ल्याएर विस्थापित गराउने षड्यन्त्र गरिरहेको छ,' अभिनेत्री मौसमी मल्ल भन्छिन्।
फिल्मक्षेत्रकै अध्यक्ष चाहिने आन्दोलनमा उत्रिएकाले नीति नियम राम्ररी बुझेर आए रेखा पनि स्वीकार्य हुने अभिनेत्री बसुन्धरा भुसालले बताइन्। 'अध्यक्षमा फिल्मकर्मी, त्यसमा पनि महिला आउनु त अझै राम्रो कुरा हो,' भुसालले भनिन्।
निर्माता माधव वाग्लेले पनि भुसालको कुरामा सही थापे।
निर्देशक विमल पौडेले सरकारले आफूहरुको मागप्रति ध्यान दिनुपर्ने बताए।See More
बोर्डमा महिला अध्यक्ष हुनुपर्ने माग राखी प्रधानमन्त्रीलाई भेटेको रेखाको भनाई छ। सुचना तथा संचारमन्त्री राजकिशोर यादवले गैर फिल्मकर्मीलाई अध्यक्ष बनाउन लागेको थाहा पाएकाले प्रधानमन्त्रीका ध्यानाकर्षण गराएको रेखाले बताइन्। 'प्रधानमन्त्रीले फिल्मकर्मीलाई नै नियुक्त गर्ने वचन दिनुभएको छ,' उनले भनिन्।
...
फिल्मकर्मीको आन्दोलन ऐक्यवद्धता नजनाई प्रधानमन्त्रीलाई भेट्न पुगेकोमा आलोचना भएपछि रेखाले भेटलाई नै एउटा आन्दोलनको रुपमा व्याख्या गरिन्। महिला हिंसा, बोर्डको अध्यक्षमा फिल्मसम्बन्धी महिलाको प्रतिनिधित्व र फिल्म क्षेत्रलाई उद्योगको रुपमा स्थापना गर्न माग गरेको उनले सुनाइन्।
विकास बोर्डमा महिलालाई अध्यक्ष नबनाउनु पनि महिला हिंसा भएको उनको दाबी छ। 'किन महिलाचाँहि विकास बोर्डको अध्यक्ष हुनसक्दैनन्? योग्यता र क्षमता भएका फिल्म क्षेत्रमै काम गर्ने महिलालाई नियुक्ति गरियोस् भन्ने कुरालाई प्राथमिकताका साथ अनुरोध गरेको हुँ। म अर्को वर्ष हुनसक्छु,'उनले भनिन्।
आफूहरु आन्दोलनमा उत्रिएको थापाले सुटुक्क प्रधानमन्त्रीलाई भेटेकोमा नेपाल चलचित्र कलाकार संघका नबल खड्काले आक्रोस व्यक्त गरे। 'हाम्रो माग फिल्म क्षेत्रका विज्ञ विकास बोर्डमा पुग्नुपर्यो भन्ने हो। रेखा फिल्मको विज्ञ होइनन्', नवलले भने।
खड्काले बिहीबारसम्म सरकारले प्रतिक्रिया नजनाए आन्दोलनको थप कार्यक्रम ल्याउने बताए।
आन्दोलनका अगुवा नीर शाहले फिल्मकर्मीको मागप्रति सरकारले ध्यान नदिएकोमा आपत्ति जनाए। 'फिल्म क्षेत्रलाई सरकारले ध्यान किन दिन चाहेको छैन? यति सरकारले राजनैतिक दलका कार्यकर्तालाई ल्याएको खण्डमा हामीलाई त्यो मान्य हुन्न्,' उनले भने।
केहीबेर नाराबाजीमा उत्रिएका फिल्मकर्मीहरुले बोर्डका कर्मचारीलाई बाहिर निकालेर ताला लगाएका थिए। 'सरकार आफैं कलाकार राष्ट्रका गहना हुन् भन्छ। यता हामीलाई स्वीकार्य नहुने नीति ल्याएर विस्थापित गराउने षड्यन्त्र गरिरहेको छ,' अभिनेत्री मौसमी मल्ल भन्छिन्।
फिल्मक्षेत्रकै अध्यक्ष चाहिने आन्दोलनमा उत्रिएकाले नीति नियम राम्ररी बुझेर आए रेखा पनि स्वीकार्य हुने अभिनेत्री बसुन्धरा भुसालले बताइन्। 'अध्यक्षमा फिल्मकर्मी, त्यसमा पनि महिला आउनु त अझै राम्रो कुरा हो,' भुसालले भनिन्।
निर्माता माधव वाग्लेले पनि भुसालको कुरामा सही थापे।
निर्देशक विमल पौडेले सरकारले आफूहरुको मागप्रति ध्यान दिनुपर्ने बताए।See More
भीम चापागाईं, इलाम, पुस २६ (नागरिक)- जिल्ला अदालतले आगजनी र लुटपाटको आरोपमा पक्राउ परेका नेकपा-माओवादीका जिल्ला सह-सेक्रेटरीसहित दुइ जनालाई रिहा गर्न आदेश दिएको छ। जिल्ला न्यायाधीश शेखरचन्द्र अर्यालको इजलासले आज यस्तो आदेश दिएको हो। श्री अन्तुस्थित गणेश हिमाल चिया कारखानामा आगजनी गरेको आरोपमा प्रहरीले गत असोज ३० गते नेकपा-माओवादीका जिल्ला सह-सेक्रेटरी नरेन्द्र जवेगूलाई र भोलिपल्ट जिल्ला सदस्य पवन शंकर (निशान) लाई पक्राउ गरेको थियो।
अदालतका शाखा अधिकृत फणिन्द्र भट्टराईले जवेगू र शंकर दुबैले सफाई पाउने फैसला भएकाले अन्य मुद्धामा थुनामा राख्न नपरे आजैका दिनदेखि थुनामुक्त गर्न आदेश भएको जानकारी दिए। प्रहरीले जवेगूको नेतृत्वमा गएको छ-सात जनाको टोलीले कर्मचारीहरुलाई नियन्त्रणमा लिएर आगजनी गरेको भन्दै लुटपाट र आगजनीअन्तर्गत मुद्धा चलाएको थियो।
अदालतका शाखा अधिकृत फणिन्द्र भट्टराईले जवेगू र शंकर दुबैले सफाई पाउने फैसला भएकाले अन्य मुद्धामा थुनामा राख्न नपरे आजैका दिनदेखि थुनामुक्त गर्न आदेश भएको जानकारी दिए। प्रहरीले जवेगूको नेतृत्वमा गएको छ-सात जनाको टोलीले कर्मचारीहरुलाई नियन्त्रणमा लिएर आगजनी गरेको भन्दै लुटपाट र आगजनीअन्तर्गत मुद्धा चलाएको थियो।
२६ पुस, काठमाडौं । एकीकृत नेकपा माओवादीले मोह वैद्यपक्ष पार्टीबाट बाहिरिँदा पार्टीलाई ठूलो असर नपरेको दाबी गर्दै सन्तोष प्रकट गरेको छ ।
...
बिहीबारबाट राजधानीको पेरिसडाँडामा सुरु भएको महाधिवेशन आयोजक समितिको बैठकमा ब्रिफिङ गर्दै ब्यूरो तथा राज्य समिति इन्चार्जहरुले तल्लो तहमा पार्टी विभाजनले खासै असर नगरेको बताएका हुन् । महाधिवेशनको प्रक्रिया सुरु भएसँगै गति र उर्जा पैदा भएको भन्दै नेताहरुले महाधिवेशनबाट एकताको आधार तयार पार्न सुझावसमेत दिएका छन् । ’किरण पक्षमा गएका साथीहरु पनि फर्कने प्रक्रिया चलिरहेको छ, विभाजनको प्रभाव न्यून देखियो भन्ने ब्रिफिङ छ’ सदस्य महेश्वर गहतराजले अनलाइनखबरसँग भन्नुभयो-’तल्लो तहमा उर्जा र गति पैदा भएको छ ।’
बिहीबारको बैठकमा लिम्बुवानका तर्फबाट हेमन्तप्रकाश वली, कोचिलाबाट गोपाल किराती, भोजपुराबाट प्रभु साह, ताम्सालिङबाट आहुती, नेवाबाट देवेन्द्र पौडेल, तमुवानबाट डिलाराम आचार्य, थरुवानबाट नवराज सुवेदी, भेरी कर्णालीबाट लेखराज भट्ट र सेती महाकाली राज्यसमितिका तर्फबाट गिरिधारीलाल न्यौपानेले बि्रफिङ गर्नुभएको थियो । त्यस्तै प्रवास, भारतबाट विष्णुहरी र अन्तरराष्ट्रियबाट युवराजले रिपोर्टिङ गर्नुभएको थियो ।
ब्यूरो इञ्चार्जका तर्फबाट अन्तराष्ट्रिय ब्यूरोका राम कार्कीसहित लीलामणि पोखरेल, कृष्णबहादुर महरा, शक्ति बस्नेत, जनार्दन शर्मा र अग्नि सापकोटालगायतले बोल्नुभएको थियो । बैठकमा मधेस पूर्वाञ्चल ब्युरोको मात्र बि्रफिङ बाँकी छ । किरात र मिथिला राज्यसमितिका इञ्चार्जले पनि बिहीबारै ब्रिफिङ गर्ने बताइएको छ ।
सरकारको आलोचना
बैठकमा पार्टी नेतृत्वको सरकारको काम कारबाही सन्तोषजनक नभएको भन्दै आलोचना भएको छ । ‘सरकारको कामकारबाहीले अधिकांशको असन्तुष्टी रहृयो’ एक नेताले अनलाइनखबरसँग भने-’जनता र पार्टी कार्यकर्तालाई विश्वासमा लिनु पर्ने थियो, त्यो हुन सकेन ।’ सरकारले केही काम गरेपनि जनताका धेरै आकांक्षाहरु पूरा गर्न नसकेको उनीहरुको भनाइ थियो ।
प्रचण्डले दस्तावेज पेश गर्ने
बैठकमा व्यूरो तथा राज्य समिति इन्चार्जहरुको वि्रफिङ सकिएपछि शुक्रबार अध्यक्ष प्रचण्डले महाधिवेशनमा प्रस्तुत गर्ने राजनीतिक प्रतिवेदन पेश गर्नु हुनेछ । प्रचण्डले दस्तावेज लेखिसक्नु भएको छ ।
बैठकले महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोटको कार्यविधि तय गर्नुका साथै महाधिवेशनको तयारीबारे पनि छलफल गर्नेछ । साथै द्वन्द्वकालमा भएका घटनालाई लिएर फेरि मुद्दा चलाउन सुरु गरिएको घटनालाई गम्भीरतापूर्वक लिँदै बैठक समसामयिक राजनीतिक विषयमा पनि बैठकमा छलफल गर्ने कार्यसूचि छ ।
...
बिहीबारबाट राजधानीको पेरिसडाँडामा सुरु भएको महाधिवेशन आयोजक समितिको बैठकमा ब्रिफिङ गर्दै ब्यूरो तथा राज्य समिति इन्चार्जहरुले तल्लो तहमा पार्टी विभाजनले खासै असर नगरेको बताएका हुन् । महाधिवेशनको प्रक्रिया सुरु भएसँगै गति र उर्जा पैदा भएको भन्दै नेताहरुले महाधिवेशनबाट एकताको आधार तयार पार्न सुझावसमेत दिएका छन् । ’किरण पक्षमा गएका साथीहरु पनि फर्कने प्रक्रिया चलिरहेको छ, विभाजनको प्रभाव न्यून देखियो भन्ने ब्रिफिङ छ’ सदस्य महेश्वर गहतराजले अनलाइनखबरसँग भन्नुभयो-’तल्लो तहमा उर्जा र गति पैदा भएको छ ।’
बिहीबारको बैठकमा लिम्बुवानका तर्फबाट हेमन्तप्रकाश वली, कोचिलाबाट गोपाल किराती, भोजपुराबाट प्रभु साह, ताम्सालिङबाट आहुती, नेवाबाट देवेन्द्र पौडेल, तमुवानबाट डिलाराम आचार्य, थरुवानबाट नवराज सुवेदी, भेरी कर्णालीबाट लेखराज भट्ट र सेती महाकाली राज्यसमितिका तर्फबाट गिरिधारीलाल न्यौपानेले बि्रफिङ गर्नुभएको थियो । त्यस्तै प्रवास, भारतबाट विष्णुहरी र अन्तरराष्ट्रियबाट युवराजले रिपोर्टिङ गर्नुभएको थियो ।
ब्यूरो इञ्चार्जका तर्फबाट अन्तराष्ट्रिय ब्यूरोका राम कार्कीसहित लीलामणि पोखरेल, कृष्णबहादुर महरा, शक्ति बस्नेत, जनार्दन शर्मा र अग्नि सापकोटालगायतले बोल्नुभएको थियो । बैठकमा मधेस पूर्वाञ्चल ब्युरोको मात्र बि्रफिङ बाँकी छ । किरात र मिथिला राज्यसमितिका इञ्चार्जले पनि बिहीबारै ब्रिफिङ गर्ने बताइएको छ ।
सरकारको आलोचना
बैठकमा पार्टी नेतृत्वको सरकारको काम कारबाही सन्तोषजनक नभएको भन्दै आलोचना भएको छ । ‘सरकारको कामकारबाहीले अधिकांशको असन्तुष्टी रहृयो’ एक नेताले अनलाइनखबरसँग भने-’जनता र पार्टी कार्यकर्तालाई विश्वासमा लिनु पर्ने थियो, त्यो हुन सकेन ।’ सरकारले केही काम गरेपनि जनताका धेरै आकांक्षाहरु पूरा गर्न नसकेको उनीहरुको भनाइ थियो ।
प्रचण्डले दस्तावेज पेश गर्ने
बैठकमा व्यूरो तथा राज्य समिति इन्चार्जहरुको वि्रफिङ सकिएपछि शुक्रबार अध्यक्ष प्रचण्डले महाधिवेशनमा प्रस्तुत गर्ने राजनीतिक प्रतिवेदन पेश गर्नु हुनेछ । प्रचण्डले दस्तावेज लेखिसक्नु भएको छ ।
बैठकले महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोटको कार्यविधि तय गर्नुका साथै महाधिवेशनको तयारीबारे पनि छलफल गर्नेछ । साथै द्वन्द्वकालमा भएका घटनालाई लिएर फेरि मुद्दा चलाउन सुरु गरिएको घटनालाई गम्भीरतापूर्वक लिँदै बैठक समसामयिक राजनीतिक विषयमा पनि बैठकमा छलफल गर्ने कार्यसूचि छ ।
चर्चित संगीतकार आलोक श्रीले बैंकबाट लिएको रकम चुक्ता नगरेपछि उनलाई कालोसुचिमा राखी ३५ दिने म्याद बैंकले दिएको छ । किष्ट बैंकले आलोकश्रीको सक्कली नाम सुर्यकुमार खातीकै नाममा तीन पुस्ते बिवरण र तस्बिरसहित बिहिबार एक दैनिक पत्रिकामा सुचना प्रकाशित गरेको हो ।गोरखाका सुर्यकुमार खाती सांगीतिक क्षेत्रमा आएपछि आलोक श्री नामले चिनिएका हुन् ।
उनले वि.सं २०५३ साल भदौ ३० गते कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा दर्ता भएको किङडम स्टार इङलिस स्कुल संचालनका लागि ऋण लिएका थिए । तर उक्त ऋण नतिरेपछि बैंकले विहिबार ३५ दिने सुचना जारी गरेको हो । उक्त मितिमा समेत ऋण चुक्ता नगरेको खण्डमा बैंकले आलोक श्रीको किटिनी वार्ड नं १ मा रहेको रहेको १ रोपनपी ९ आना जग्गा र त्यसमा रहेको घर यस्तै ललितपुरकै बाडेगाउँमा रहेको घरजग्गा लिलाम गर्ने छ ।
चर्चित संगीतकार आलोक श्रीले बैंकबाट लिएको रकम चुक्ता नगरेपछि उनलाई कालोसुचिमा राखी ३५ दिने म्याद बैंकले दिएको छ । किष्ट बैंकले आलोकश्रीको सक्कली नाम सुर्यकुमार खातीकै नाममा तीन पुस्ते बिवरण र तस्बिरसहित बिहिबार एक दैनिक पत्रिकामा सुचना प्रकाशित गरेको हो ।गोरखाका सुर्यकुमार खाती सांगीतिक क्षेत्रमा आएपछि आलोक श्री नामले चिनिएका हुन् ।
उनले वि.सं २०५३ साल भदौ ३० गते कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा दर्ता भएको किङडम स्टार इङलिस स्कुल संचालनका लागि ऋण लिएका थिए । तर उक्त ऋण नतिरेपछि बैंकले विहिबार ३५ दिने सुचना जारी गरेको हो । उक्त मितिमा समेत ऋण चुक्ता नगरेको खण्डमा बैंकले आलोक श्रीको किटिनी वार्ड नं १ मा रहेको रहेको १ रोपनपी ९ आना जग्गा र त्यसमा रहेको घर यस्तै ललितपुरकै बाडेगाउँमा रहेको घरजग्गा लिलाम गर्ने छ ।
उनले वि.सं २०५३ साल भदौ ३० गते कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा दर्ता भएको किङडम स्टार इङलिस स्कुल संचालनका लागि ऋण लिएका थिए । तर उक्त ऋण नतिरेपछि बैंकले विहिबार ३५ दिने सुचना जारी गरेको हो । उक्त मितिमा समेत ऋण चुक्ता नगरेको खण्डमा बैंकले आलोक श्रीको किटिनी वार्ड नं १ मा रहेको रहेको १ रोपनपी ९ आना जग्गा र त्यसमा रहेको घर यस्तै ललितपुरकै बाडेगाउँमा रहेको घरजग्गा लिलाम गर्ने छ ।
काठमाडौं पुस २६ – प्रधानमन्त्री डा बाबुराम भट्टराईको खोप्लाङ गाविस-४ गोरखामा करिब दुई रोपनीको पैतृक सम्पत्ति छ। प्रधानमन्त्री डा भट्टराईले प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा यही पुस ४ गते पेस गरेका र सूचना तथा सञ्चारमार्फत आज राससलाई प्राप्त सम्पत्ति विवरणमा सो कुरा उल्लेख छ। उनको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक भोटाहिटी शाखाका दुई खातामा पारिश्रमिक र भत्ताबापत प्राप्त करिब रु ११ लाख मौज्दात रहेको जनाइएको छ।
उनका अन्य सम्पत्तिमा किताब र घरायसी सामान रहेका छन्, जसको मूल्य हिसाब गरिएको छैन। प्रधानमन्त्रीले सम्पत्ति विवरणमा ‘पत्नी हिसिला यमि र छोरी मानुषी यमि भट्टराईको छुट्टाछुट्टै नाउँमा करिब मेरै बराबरको सम्पत्ति रहेको’ भनेर पनि उल्लेख गरेका छन् । रासस
उनका अन्य सम्पत्तिमा किताब र घरायसी सामान रहेका छन्, जसको मूल्य हिसाब गरिएको छैन। प्रधानमन्त्रीले सम्पत्ति विवरणमा ‘पत्नी हिसिला यमि र छोरी मानुषी यमि भट्टराईको छुट्टाछुट्टै नाउँमा करिब मेरै बराबरको सम्पत्ति रहेको’ भनेर पनि उल्लेख गरेका छन् । रासस
सरीरमा चट्यांग पर्दा अरु सबै अंग क्षतविक्षत भयो तर स्तनमा कुनै क्षति पुगेन । के पत्याउनुहुन्छ ? सायद सरीरका अरु कडा भाग ध्वस्त हुँदा कोमल अंग अर्थात स्तन जस्ताको तस्तै रहन्छ भन्ने कुरा पत्याउनै नसकिने कुरो हो । तर आखिर अस्टेलियामा भयो यस्तै । चट्यांगले सरीरका अरु भाग डढाएपनि स्तनमा लछारपाटो लगाउन सकेन ।
साँच्चीकै मान्छेको जिउमा चटयांग पर्दो हो त सबैभन्दा पहिले स्तन नै क्षतविक्षत हुन्थ्यो होला । आखिर शालिक न थियो त्यो । अरु भाग माटोको थियो, तर स्तन कडा ढुंगाको । त्यहीँ भएर होला चटयांगले जिउको अरु भाग ठाउँका ठाउँ ध्वस्त हुँदा ढुंगाका स्तन उछिटिएर अलि पर पुगे र जस्ताको तस्तै रहे वा कुनै असर पुगेन ।
अस्टेलियामा गएको हप्ता यो घटना घटेको रहेछ । भिक्टोरियाको याराओंगामा रहेको गि्रक सभ्यताकी देवी मानिने भेनस डि मिलोको मूर्तिको सिको गरेर स्थानीय एक मूर्तिकारले बनाएको ठूलो मूर्ति वा शालिकमाथि आकाश गर्जिँदा चट्यांग परेको थियो । मूर्तिकारका अनुसार उनले बनाएको उक्त शालिकमाथि चट्यांग पर्दा अरु भाग तत्कालै ध्वस्त भयो तर स्तनको हकमा भने केवल एउटा स्तनको मुन्टा भाँचियो र अरु ज्यूँ का त्यूँ छ । हरे कस्तो शक्तिशाली रहेछ देवीको वक्षस्थल ।
कुनैपनि महिलाले सम्भोगका बेला चरम आनन्द प्राप्त गर्नका लागि पार्टनरको लिंगको लम्बाइको कुनै भूमिका रहन्छ वा रहँदैन भन्ने विषयमा एकमत छैन । लिंगको आकारले महिलाको चरम आनन्दमा फरक पार्छ भन्ने हो भने पनि पुरुषको लिंग कत्रो भएमा महिलालाई बढि चरम आनन्द आउँछ भन्ने विषयमा पनि सर्वमान्य दाबी वा प्रमाण कसैले पेश गर्न सकेको थिएन । तर यी सबै अपूर्णतालाई मेट्दै एक अध्ययनले महिलाका लागि सबैभन्दा आनन्ददायी लिंग कति लम्बाइको हुने ? भन्ने एकिन तथ्य पत्ता लगाएको छ ।
हुनत यो निष्कर्ष विश्वका सबै देशका महिलाका लागि लागु नहुन सक्छ । महिलाको कद, यौन चरित्र तथा सम्भोगको आसन लगायतका विषयले महिलाका लागि उपयुक्त लिंगको आकार निर्धारण गर्छ । तरपनि बेलायतमा गरिएको एक अध्ययनले भने पुरुष पार्टनरको लिंग ५.८ इन्च वा त्यो भन्दा केही लामो भएमा महिलाले सेक्सका बेला निकै राम्रोसँग यौनसुख प्राप्त गर्ने तथ्य पत्ता लगाएको छ ।
वेस्ट स्कटल्याण्ड विश्वविद्यालयका मनोविज्ञ स्टुवार्ट ब्रोडीले महिलाहरुमा गरेको एक सर्भेक्षण पछि यस्तो निष्कर्ष निकालेका हुन् । उनले अध्ययनका क्रममा ३ सय २३ जना महिलासँग उनीहरुको यसअघिको यौन सम्पर्क र त्यसको अनुभवका बारेमा प्रश्न सोधेका थिए ।
त्यस क्रममा महिलाहरुले औषतमा ५.८ इन्च वा १४.९ सेमी लामो लिंग भएका पुरुषसँगको सम्भोगमा बढि चरम आनन्द प्राप्त गरेको बताएका थिए । अध्ययनले के समेत तथ्यको खुलासा गरेको छ भने लिंग जति लामो भयो महिलाहरुमा बढि चरम आनन्द प्राप्त हुन्छ । औषत भन्दा छोटो लिंगले चरम आनन्द प्राप्तिमा बाधा पूराउँछ । अर्थात् छोटो लिंग हुने पुरुषबाट चरम आनन्द पाउन महिलालाई कठीन हुन्छ ।
सेक्सुअल मेडिसिन जर्नलमा छापिएको समाचारमा शोधकर्ता ब्रोडीले भनेका छन् लामो लिंगका कारण सेक्सका बेला महिलाहरुको योनीको सबैजसो भित्री भागमा घर्षण हुन पाउँछ जसका कारण यौन आनन्दमा वृद्धि हुन जान्छ ।
देश बिदेशका महत्वपूर्ण समाचार देखाउने बेला टीभीमा अश्लिल चलचित्र प्रसारण भयो भने के होला ? स्वीडेनमा हालै एक टीभी च्यानलमा त्यस्तै भयो ।
टीवी ४ च्यानलमा समाचार प्रशारण भइरहेको समयमा समाचार बाचिकाको पछाडीको एउटा स्क्रीनमा भने पोर्न भिडियो प्रशारण भइरहेको थियो । ग्लोबल पोष्टका अनुसार २४ घण्टे उक्त च्यानलको विहान १० बजेको बुलेटिन प्रशारण भइसकेको समयमा यस्तो घटना भएको हो । त्यहाँ दश मिनेटसम्म अश्लिल चलचित्र प्रसारण भएको थियो ।
जतिबेला सिरियाको संकटबारे सम्वाददातासँग कुरकाकानी भइरहेको थियो, उद्घोषकको पछाडी रहेको एक स्क्रीनमा भने पोर्न फिल्म चलिरहेको थियो ।
टीवी ४ ले यसलाई प्राविधिक त्रुटी भनेको छ । टीवी ४ मुल कम्पनी सी मोर इन्टरटेन्टमेन्टका थुप्रै च्यानलहरु छन्, जसमध्ये केहीले रातमा बयस्क फिल्म देखाउँछन् । त्रुटीवस त्यस्तो च्यानलको केवल (तार) कन्ट्रोल रुमको स्क्रीनमा जोडिन पुगेको टीभीले दावी गरेको छ ।
खोल्न र खुल्न जियालाई कस्ले भेट्ने ? एटिएम फिल्ममा अभिनय गरेसँगै चौतर्फी आलोचना पाएकी नायिका जिया केसी अंग प्रदर्शनमा उदार हुन थालेकी छिन् ।
... फिल्म 'के यो माया हो'मा सिम्पल नायिकाको रूपमा अभिनय गरेकी जिया एक्कासी एटिएममा हट बनेर आइन् । उनले आफ्ना अंगहरूलाई प्रदर्शन गर्न कुनै हिचकिचाहट राखिनन् । एटिएममा उनी यति उदार देखिईन् कि दर्शकले पचाउन नै सकेनन् र आलोचनाको पात्र बनिन् । यस्तै उनी पछिल्लो फिल्म बर्बादमा पनि मज्जैले खुलेको निर्माण युनिटले जनाएको छ ।
हुनत फिल्मीखबरले केहि दिन अगाडी बर्बाद फिल्मकै जिया अभिनित केहि सभ्य शैलीको गीत सार्वजनिक गरेको थियो । तर उक्त गीत प्रस्तुत फोटोहरूको अगाडी फिक्का हुन पुगेको छ । फिल्मको पब्लिसिटी सामाग्रीमा प्रयोग गर्न खिचिएको प्रस्तुत फोटोहरूमा जियाले निकै हट पोज दिएकी छिन् । साडीको पहिरनमा उनी ग्ल्यामर नायिका देखिएकी छिन् या भल्गर छुट्टयाउने जिम्मा पाठकलाई ।See More
... फिल्म 'के यो माया हो'मा सिम्पल नायिकाको रूपमा अभिनय गरेकी जिया एक्कासी एटिएममा हट बनेर आइन् । उनले आफ्ना अंगहरूलाई प्रदर्शन गर्न कुनै हिचकिचाहट राखिनन् । एटिएममा उनी यति उदार देखिईन् कि दर्शकले पचाउन नै सकेनन् र आलोचनाको पात्र बनिन् । यस्तै उनी पछिल्लो फिल्म बर्बादमा पनि मज्जैले खुलेको निर्माण युनिटले जनाएको छ ।
हुनत फिल्मीखबरले केहि दिन अगाडी बर्बाद फिल्मकै जिया अभिनित केहि सभ्य शैलीको गीत सार्वजनिक गरेको थियो । तर उक्त गीत प्रस्तुत फोटोहरूको अगाडी फिक्का हुन पुगेको छ । फिल्मको पब्लिसिटी सामाग्रीमा प्रयोग गर्न खिचिएको प्रस्तुत फोटोहरूमा जियाले निकै हट पोज दिएकी छिन् । साडीको पहिरनमा उनी ग्ल्यामर नायिका देखिएकी छिन् या भल्गर छुट्टयाउने जिम्मा पाठकलाई ।See More
रमेशकुमार पौडेल, चितवन, पुस २६ - यौन सम्पर्क गर्न नदिएको रिसमा श्रीमतीको हत्या नै गर्ने मकवानपुरका एकजनालाई आज मकवानपुर जिल्ला अदालतले पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्ने आदेश दिएको छ। मकवानपुर गोगने गाविस वडा नं ५ का प्रेमबहादुर मोक्तानले मंसिर २४ गते आफ्नै श्रीमती बिमायाको हत्या गरेको अभियोग लागेको छ। मकवानपुर जिल्ला अदालतका सेस्तेदार कौशल ज्ञवालीका अनुसार मोक्तानले यौनसम्पर्क गर्न नदिएपछि श्रीमतीको हत्या गरेको बयान प्रहरीलाई दिएका थिए। अदालतमा पनि मोक्तानले त्यही बयान दोहर्यामएको ज्ञवालीको भनाइ छ। जिल्ला न्ययाधीश टेकनारायण कुँवरले मोक्तानलाई थुनामा पठाउने आदेश दिएका हुन्।
हत्या गरेपछि उनले लाशलाई डोकोमा राखेर लुकाएका थिए। लाश लुकाउन सहयोग गरेको आरोपमा प्रहरीले अर्का एकजना व्यक्तिलाई पनि गिरफ्तार गरेको थियो। अदालतले उनीसँग १० हजार रुपैयाँ धरौटी लिएर छाड्न आदेश गरेको थियो। धरौटी रकम तिर्न नसकेकाले ति सहयोगी समेत कारागार चलान भएको सेस्तेदार ज्ञवालीले बताए।
हत्या गरेपछि उनले लाशलाई डोकोमा राखेर लुकाएका थिए। लाश लुकाउन सहयोग गरेको आरोपमा प्रहरीले अर्का एकजना व्यक्तिलाई पनि गिरफ्तार गरेको थियो। अदालतले उनीसँग १० हजार रुपैयाँ धरौटी लिएर छाड्न आदेश गरेको थियो। धरौटी रकम तिर्न नसकेकाले ति सहयोगी समेत कारागार चलान भएको सेस्तेदार ज्ञवालीले बताए।
रमेशकुमार पौडेल, चितवन, पुस २६ - यौन सम्पर्क गर्न नदिएको रिसमा श्रीमतीको हत्या नै गर्ने मकवानपुरका एकजनालाई आज मकवानपुर जिल्ला अदालतले पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्ने आदेश दिएको छ। मकवानपुर गोगने गाविस वडा नं ५ का प्रेमबहादुर मोक्तानले मंसिर २४ गते आफ्नै श्रीमती बिमायाको हत्या गरेको अभियोग लागेको छ। मकवानपुर जिल्ला अदालतका सेस्तेदार कौशल ज्ञवालीका अनुसार मोक्तानले यौनसम्पर्क गर्न नदिएपछि श्रीमतीको हत्या गरेको बयान प्रहरीलाई दिएका थिए। अदालतमा पनि मोक्तानले त्यही बयान दोहर्यामएको ज्ञवालीको भनाइ छ। जिल्ला न्ययाधीश टेकनारायण कुँवरले मोक्तानलाई थुनामा पठाउने आदेश दिएका हुन्।
हत्या गरेपछि उनले लाशलाई डोकोमा राखेर लुकाएका थिए। लाश लुकाउन सहयोग गरेको आरोपमा प्रहरीले अर्का एकजना व्यक्तिलाई पनि गिरफ्तार गरेको थियो। अदालतले उनीसँग १० हजार रुपैयाँ धरौटी लिएर छाड्न आदेश गरेको थियो। धरौटी रकम तिर्न नसकेकाले ति सहयोगी समेत कारागार चलान भएको सेस्तेदार ज्ञवालीले बताए।
हत्या गरेपछि उनले लाशलाई डोकोमा राखेर लुकाएका थिए। लाश लुकाउन सहयोग गरेको आरोपमा प्रहरीले अर्का एकजना व्यक्तिलाई पनि गिरफ्तार गरेको थियो। अदालतले उनीसँग १० हजार रुपैयाँ धरौटी लिएर छाड्न आदेश गरेको थियो। धरौटी रकम तिर्न नसकेकाले ति सहयोगी समेत कारागार चलान भएको सेस्तेदार ज्ञवालीले बताए।
चितवन, पुस २६ - यौन सम्पर्क गर्न नदिएको रिसमा श्रीमतीको हत्या नै गर्ने मकवानपुरका एकजनालाई आज मकवानपुर जिल्ला अदालतले पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्ने आदेश दिएको छ। मकवानपुर गोगने गाविस वडा नं ५ का प्रेमबहादुर मोक्तानले मंसिर २४गते आफ्नै श्रीमती बिमायाको हत्या गरेको अभियोग लागेको छ। मकवानपुर जिल्ला अदालतका सेस्तेदार कौशल ज्ञवालीका अनुसार मोक्तानले यौनसम्पर्क गर्न नदिएपछि श्रीमतीको हत्या गरेको बयान प्रहरीलाई दिएका थिए। अदालतमा पनि मोक्तानले त्यही बयान दोहर्यामएको ज्ञवालीको भनाइ छ। जिल्ला न्ययाधीश टेकनारायण कुँवरले मोक्तानलाई थुनामा पठाउने आदेश दिएका हुन्।
हत्या गरेपछि उनले लाशलाई डोकोमा राखेर लुकाएका थिए। लाश लुकाउन सहयोग गरेको आरोपमा प्रहरीले अर्का एकजना व्यक्तिलाई पनि गिरफ्तार गरेको थियो। अदालतले उनीसँग १० हजार रुपैयाँ धरौटी लिएर छाड्न आदेश गरेको थियो। धरौटी रकम तिर्न नसकेकाले ति सहयोगी समेत कारागार चलान भएको सेस्तेदार ज्ञवालीले बताए।
२५ पुस, काठमाडौं । नेकपा–माओवादीका अध्यक्ष मोहन वैद्य किरणले अब देशको जिम्मा आफूहरूले लिने बताउनुभएको छ ।
बुधबारबाट राजधानीमा सुरु भएको पार्टीको महाधिवेशन उद्घाटन समारोहलाई सम्वोधन गर्दै वैद्यले नयाँ जनवादी क्रान्ति सम्पन्न गर्न नयाँ नीति, योजना र कार्यदिशा पारित गर्ने बताउनुभयो । ‘नयाँ नीति, योजना र कार्यदिशा पारित गर्नेबाला छौं । सामन्तवाद, साम्राज्यवादविरोधी नयाँ जनवादी क्रान्ति कसरी सम्पन्न हुन्न भन्नेबारेमा गम्भीरतापूर्वक छलफल गरेर अगाडि जाँदैछौं’ वैद्यले भन्नुभयो-’अब देशको जिम्मेवारी हामी लिन्छौं र एउटा क्रान्तिकारी शक्तिका रुपमा अगाडि बढ्न चाहन्छौं ।’
संसदवादी शक्तिहरुले केही गर्न नसक्ने भन्दै उहाँले देशभक्त गणतन्त्रवादी र बामपथी शक्तिहरुको बीचमा मोर्चाबन्दी गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । ‘अब यो देशमा संसदवादी शक्तिहरुले केही गर्न सक्नेबाला छैनन् । देशको राष्ट्रिय स्वाधीनताको रक्षा गर्नका निम्ति, जनताका हक अधिकार स्थापना गर्नका निम्ति साँचै नयाँ जनवादी क्रान्ति गर्न जरुरी छ’ उहाँले भन्नुभयो-’यो क्रान्ति गर्न देशभक्त शक्तिहरुको बीचमा राम्रो मोर्चा बन्न जरुरी छ । संसदवादीहरुसँग मोर्चाबाट अब कुनै हालतमा देश अघि बढ्न सक्दैन ।’
पुरानै सिंहदरबारमा पस्दैनौं
माओवादी अध्यक्ष वैद्यले नेपालमा जनवादी क्रान्ति सम्भव रहेको भन्दै आवश्यक पर्यो भने १० वर्षे जनयुद्धमा भन्दा पनि ठूलो बलिदान गर्न तयार रहेको बताउनुभयो । रामबहादुर थापा बादललाई प्रधानमन्त्री बनाउँदैमा समस्या समाधान नहुने भन्दै सहभागीले मञ्चमा उठाएको प्रश्नको जवाफ दिँदै वैद्यले पुरानै तरिकाले सिंहदरवार नछिर्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो-’हामी पुरानो तरिकाले सिंहदरबारमा छिर्न चाहँदैनौं । हामी नयाँ सिंहदरवार बनाउन चाहन्छौं । नयाँ नेपाल बनाउन चाहन्छौं ।’
चीनको प्रशंसा, भारतको विरोध
अध्यक्ष वैद्यले चीनले नेपालको राष्ट्रिय स्वाधिनताको सम्मान गरेको तर, भारतले हस्तक्षेप गरेको भन्दै दक्षिणी छिमेकीको आलोचना गर्नुभयो । वैद्यले चीनको प्रशंसा गरिरहँदा उद्घाटन समारोहमा चिनियाँ राजदूत याङ होउलान्समेत उपस्थित हुनुहुन्थ्यो । चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको शुभकामना पत्र प्राप्त भएको जनाऊ कार्यक्रम सञ्चालक सीपी गजुरेलबाट गराइएको थियो ।
‘उत्तरको छिमेकी चीनले नेपालको राष्ट्रिय स्वाधीनताको सम्मान गरेको छ तर दक्षिणबाट त्यो सम्मान भइरहेको छैन’ वैद्यले भन्नुभयो-’अनेकौं असमान सन्धी सम्झौता छन्, हामी भारतको विरोध गर्न चाहँदैनौं तर, त्यहाँका शासक वर्गले हाम्रो राष्ट्रिय स्वाधीनतामाथि गिद्धे दृष्टि लगाइरहेका छन् ।’ भारतीय जनताको सम्मान गर्ने भन्दै वैद्यले भारतीय सरकारले नेपालको राष्ट्रिय स्वाधीनतामा खतरा हुन नहुने बताउनुभयो । आफूहरु दुई देशको सम्वन्ध राम्रो बनाउने पक्षमा रहेको भन्दै उहाँले भन्नुभयो-’तर, नेपालमाथिको गिद्धे दृष्टिको अन्त्य हुनुपर्यो ।’
वैद्यलाई प्रश्न-’हाम्रो जनमुक्ति सेना खोई ?
सम्मलेनको उद्घाटनमा शुभकामना दिन पुगेका पूर्वमाओवादी नेता मात्रिका यादवले वैद्यपक्षको लाइन स्पष्ट नभएको आरोप मञ्चबाटै लगाउनुभएको थियो । ‘धोका दिइयो भने बिद्रोह गर्ने रे, धोका भैसकेको छ, त्यसैले राजनीतिक दिशा स्पष्ट गर्नोस् ।’ यादवले मञ्चबाट भन्नुभयो । साथै बादललाई प्रधानमन्त्रीका लागि राष्ट्रपतिसमक्ष निवेदन दिएकोमा पनि यादवले आपत्ति जनाउनुभयो । ‘गद्दारहरुसँग केको राष्ट्रिय सहमति ?’ यादवले भन्नुभयो ।
अर्का पूर्वमाओवादी नेता मणि थापाले मोहन वैद्य र बादललाई प्रश्न गर्नुभयो- ‘हाम्रो जनमुक्ति सेना खोई ? अनि हाम्रो आधारइलाका खोई ?’ माओवादीमा चुनवाङ बैठकबाटै विचलन आएको बताउँदै थापाले यसको जिम्मेवारी लिन नेताहरुलाई आग्रहसमेत गर्नुभयो । सभामा प्रस्तुत गीतमा पनि ‘हाम्रो जनमुक्ति सेना खोई ? अनि हाम्रो आधार इलाका खोई ? हाम्रा जनअदालत खोई भनेर नेतृत्वलाई प्रश्न गरिएको थियो ।
नागरिक समाजका अगुवा सुन्दरमणि दीक्षितले बाबुरामलाई सरकारबाट हटाएपछि सजिलै समस्या समाधानको मार्गप्रशस्त हुन्छ भन्दै मधेसी दलहरुलाई बाबुरामको साथ छाड्न आग्रह गर्नुभयो । कार्यक्रममा अमेरिका, क्यानडा लगायतका मुलुकबाट आएका कम्युनिष्ट नेताहरुले शुभकामना दिएका थिए ।
एमाओवादी, कांग्रेस र एमालेलाई निम्तो छैन
महाधिवेशनको उद्घाटन समारोहमा एमाओवादीका नेताहरु पार्टीबाट छटि्टएर गएका बैद्य नेतृत्वको माओवादीलाई शुभकामना दिन पुगेनन् । कांग्रेस, एमाले र सत्तारुढ मधेसी मोर्चाका नेताहरुलाई पनि नबोलाइएको प्रवक्ता पम्फा भुसालले जानकारी दिनुभयो । ‘संशोधनवादविरुद्ध लडौं भन्ने अनि तिनै एमाले, कांग्रेसका नेतालाई मञ्चमा राख्ने कार्य शोभनीय नहुने भएकाले एमाले, एमाओवादी, कांग्रेस र मधेसी मोर्चालाई निम्तो नदिइएको हो ।’-भुसालले अनलाइनखबरसँग भन्नुभयो ।
उद्घाटन समारोहमा उपेन्द्र यादव नेतृत्वको मधेसी जनअधिकार फोरम र नेकपा एकीकृतलगायत केही साना कम्युनिष्ट पार्टीका दोस्रो तहका नेता मात्रै उपस्थित थिए ।
२५ पुस, काठमाडौं । नेकपा–माओवादीका अध्यक्ष मोहन वैद्य किरणले अब देशको जिम्मा आफूहरूले लिने बताउनुभएको छ ।
बुधबारबाट राजधानीमा सुरु भएको पार्टीको महाधिवेशन उद्घाटन समारोहलाई सम्वोधन गर्दै वैद्यले नयाँ जनवादी क्रान्ति सम्पन्न गर्न नयाँ नीति, योजना र कार्यदिशा पारित गर्ने बताउनुभयो । ‘नयाँ नीति, योजना र कार्यदिशा पारित गर्नेबाला छौं । सामन्तवाद, साम्राज्यवादविरोधी नयाँ जनवादी क्रान्ति कसरी सम्पन्न हुन्न भन्नेबारेमा गम्भीरतापूर्वक छलफल गरेर अगाडि जाँदैछौं’ वैद्यले भन्नुभयो-’अब देशको जिम्मेवारी हामी लिन्छौं र एउटा क्रान्तिकारी शक्तिका रुपमा अगाडि बढ्न चाहन्छौं ।’
संसदवादी शक्तिहरुले केही गर्न नसक्ने भन्दै उहाँले देशभक्त गणतन्त्रवादी र बामपथी शक्तिहरुको बीचमा मोर्चाबन्दी गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । ‘अब यो देशमा संसदवादी शक्तिहरुले केही गर्न सक्नेबाला छैनन् । देशको राष्ट्रिय स्वाधीनताको रक्षा गर्नका निम्ति, जनताका हक अधिकार स्थापना गर्नका निम्ति साँचै नयाँ जनवादी क्रान्ति गर्न जरुरी छ’ उहाँले भन्नुभयो-’यो क्रान्ति गर्न देशभक्त शक्तिहरुको बीचमा राम्रो मोर्चा बन्न जरुरी छ । संसदवादीहरुसँग मोर्चाबाट अब कुनै हालतमा देश अघि बढ्न सक्दैन ।’
पुरानै सिंहदरबारमा पस्दैनौं
माओवादी अध्यक्ष वैद्यले नेपालमा जनवादी क्रान्ति सम्भव रहेको भन्दै आवश्यक पर्यो भने १० वर्षे जनयुद्धमा भन्दा पनि ठूलो बलिदान गर्न तयार रहेको बताउनुभयो । रामबहादुर थापा बादललाई प्रधानमन्त्री बनाउँदैमा समस्या समाधान नहुने भन्दै सहभागीले मञ्चमा उठाएको प्रश्नको जवाफ दिँदै वैद्यले पुरानै तरिकाले सिंहदरवार नछिर्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो-’हामी पुरानो तरिकाले सिंहदरबारमा छिर्न चाहँदैनौं । हामी नयाँ सिंहदरवार बनाउन चाहन्छौं । नयाँ नेपाल बनाउन चाहन्छौं ।’
चीनको प्रशंसा, भारतको विरोध
अध्यक्ष वैद्यले चीनले नेपालको राष्ट्रिय स्वाधिनताको सम्मान गरेको तर, भारतले हस्तक्षेप गरेको भन्दै दक्षिणी छिमेकीको आलोचना गर्नुभयो । वैद्यले चीनको प्रशंसा गरिरहँदा उद्घाटन समारोहमा चिनियाँ राजदूत याङ होउलान्समेत उपस्थित हुनुहुन्थ्यो । चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको शुभकामना पत्र प्राप्त भएको जनाऊ कार्यक्रम सञ्चालक सीपी गजुरेलबाट गराइएको थियो ।
‘उत्तरको छिमेकी चीनले नेपालको राष्ट्रिय स्वाधीनताको सम्मान गरेको छ तर दक्षिणबाट त्यो सम्मान भइरहेको छैन’ वैद्यले भन्नुभयो-’अनेकौं असमान सन्धी सम्झौता छन्, हामी भारतको विरोध गर्न चाहँदैनौं तर, त्यहाँका शासक वर्गले हाम्रो राष्ट्रिय स्वाधीनतामाथि गिद्धे दृष्टि लगाइरहेका छन् ।’ भारतीय जनताको सम्मान गर्ने भन्दै वैद्यले भारतीय सरकारले नेपालको राष्ट्रिय स्वाधीनतामा खतरा हुन नहुने बताउनुभयो । आफूहरु दुई देशको सम्वन्ध राम्रो बनाउने पक्षमा रहेको भन्दै उहाँले भन्नुभयो-’तर, नेपालमाथिको गिद्धे दृष्टिको अन्त्य हुनुपर्यो ।’
वैद्यलाई प्रश्न-’हाम्रो जनमुक्ति सेना खोई ?
सम्मलेनको उद्घाटनमा शुभकामना दिन पुगेका पूर्वमाओवादी नेता मात्रिका यादवले वैद्यपक्षको लाइन स्पष्ट नभएको आरोप मञ्चबाटै लगाउनुभएको थियो । ‘धोका दिइयो भने बिद्रोह गर्ने रे, धोका भैसकेको छ, त्यसैले राजनीतिक दिशा स्पष्ट गर्नोस् ।’ यादवले मञ्चबाट भन्नुभयो । साथै बादललाई प्रधानमन्त्रीका लागि राष्ट्रपतिसमक्ष निवेदन दिएकोमा पनि यादवले आपत्ति जनाउनुभयो । ‘गद्दारहरुसँग केको राष्ट्रिय सहमति ?’ यादवले भन्नुभयो ।
अर्का पूर्वमाओवादी नेता मणि थापाले मोहन वैद्य र बादललाई प्रश्न गर्नुभयो- ‘हाम्रो जनमुक्ति सेना खोई ? अनि हाम्रो आधारइलाका खोई ?’ माओवादीमा चुनवाङ बैठकबाटै विचलन आएको बताउँदै थापाले यसको जिम्मेवारी लिन नेताहरुलाई आग्रहसमेत गर्नुभयो । सभामा प्रस्तुत गीतमा पनि ‘हाम्रो जनमुक्ति सेना खोई ? अनि हाम्रो आधार इलाका खोई ? हाम्रा जनअदालत खोई भनेर नेतृत्वलाई प्रश्न गरिएको थियो ।
नागरिक समाजका अगुवा सुन्दरमणि दीक्षितले बाबुरामलाई सरकारबाट हटाएपछि सजिलै समस्या समाधानको मार्गप्रशस्त हुन्छ भन्दै मधेसी दलहरुलाई बाबुरामको साथ छाड्न आग्रह गर्नुभयो । कार्यक्रममा अमेरिका, क्यानडा लगायतका मुलुकबाट आएका कम्युनिष्ट नेताहरुले शुभकामना दिएका थिए ।
एमाओवादी, कांग्रेस र एमालेलाई निम्तो छैन
महाधिवेशनको उद्घाटन समारोहमा एमाओवादीका नेताहरु पार्टीबाट छटि्टएर गएका बैद्य नेतृत्वको माओवादीलाई शुभकामना दिन पुगेनन् । कांग्रेस, एमाले र सत्तारुढ मधेसी मोर्चाका नेताहरुलाई पनि नबोलाइएको प्रवक्ता पम्फा भुसालले जानकारी दिनुभयो । ‘संशोधनवादविरुद्ध लडौं भन्ने अनि तिनै एमाले, कांग्रेसका नेतालाई मञ्चमा राख्ने कार्य शोभनीय नहुने भएकाले एमाले, एमाओवादी, कांग्रेस र मधेसी मोर्चालाई निम्तो नदिइएको हो ।’-भुसालले अनलाइनखबरसँग भन्नुभयो ।
उद्घाटन समारोहमा उपेन्द्र यादव नेतृत्वको मधेसी जनअधिकार फोरम र नेकपा एकीकृतलगायत केही साना कम्युनिष्ट पार्टीका दोस्रो तहका नेता मात्रै उपस्थित थिए ।